ΠΕΡΙΕΧOMENΑ
Πρόλογος: «Επιφυλλίδες ταῦτ᾽ ἐστί»...
1. Ἄρχοντες δίχως ἀρχὴ – καὶ δίχως ἀρχές, 14 Ἰανουαρίου 2001 2. Τὰ γράμματα, τὰ νοήματα καὶ τὰ πράγματα, 21 Ιανουαρίου 2001
3. «Καὶ τώρα, ἂς ἀλλάξουμε ἀτμόσφαιρα...», 28 Ιανουαρίου 2001
Στὴν ὀδυνηρὴ δημοκρατία τοῦ τοῦ ἔρωτα, 11 Φεβρουαρίου 2001 4.
5. Ἐμεῖς, οἱ ἀρχαῖοι καὶ ἡ ἀμφιθυμία, 18 Φεβρουαρίου 2001
6. Μὲ τὴ νοσταλγία σὰν ληθαργικὸ ἄλλοθι, 4 Μαρτίου 2001
7. Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου.... 11 Μαρτίου 2001
8. Ἡ Ἱστορία καὶ ὁ «προβολέας» τοῦ ἐμφυλίου, 24 Μαρτίου 2001..
9. Το «σχηματίζειν τὸ θεῖον» καὶ ἡ τιμὴ τῆς εἰκόνας, 15 Απριλίου 2001
10. Ἡ Ἑλλάδα, τὸ μεταίχμιο καὶ οἱ γέφυρες, 13 Μαΐου 2001
11. ᾿Απὸ τὸν « πολίτη τοῦ κόσμου» στὴν «παγκοσμιοποίηση», 15 Ιουλίου 2001
12. « Στὴν Ἑλλάδα ζεῖς. Τι περιμένεις;», 22 Ιουλίου 2001
13. Ο Τάλως, ὁ ἀστράγαλος καὶ ἡ τίσις, 16 Σεπτεμβρίου 2001
14. Οἱ θεοί, οἱ ἄνθρωποι καὶ ὁ ἀναπόδραστος φανατισμός, 7 Οκτωβρίου 2001
15. ᾿Απὸ τὸν Ἀλέξανδρο τὸν Μακεδόνα στὸν ᾿Αρμαγεδδώνα, 14 Οκτωβρίου 2001
16. «Θὰ καταιβοῦνε ἀπὸ τὲς μηχανές των οἱ θεοὶ καὶ...», 28 Οκτωβρίου 2001
17. Ο θάνατος καὶ ἡ « διαρκὴς ἐλευθερία » του, 4 Νοεμβρίου 2001 ...
18. Ἡ «ἐπιστροφὴ στὶς ρίζες» σὰν πανάκεια, 2 Δεκεμβρίου 2001
19. Οἱ «χρήμασι πειθόμενοι » καὶ ὁ « ἡγεμόνων ἄδικος νόος », 9 Δεκεμβρίου 2001
20. Τὸ συμμετρικὸ νέο ἔτος καὶ ἡ «βίου συμμετρίη», 6 Ιανουαρίου 2002
21. Οι κ ἐπώνυμοι ἄρχοντες η στην τηλεοπτική ἐπικράτεια, 10 Φεβρουαρίου 2002.
22. π. καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ἡμᾶς η, 17 Μαρτίου 2002
23. Η βραχύτητα τοῦ βίου καὶ ἡ «ἀδηλότης η τῶν θείων, 24 Μαρτίου 2002 24. Τὸ φάντασμα τοῦ λόγου στὰ γυάλινα τραπέζια, 7 Απριλίου 2002
25. Οἱ « περιούσιοι λαοί» καὶ οἱ ἐμμονές τους, 14 Απριλίου 2002
26. «Μὴ σὲ νοιάζει, Χασάν, μὴ σὲ νοιάζει »..., 21 Απριλίου 2002 27. Ὁ ἄνθρωπος, τὸ μέτρο καὶ τὰ χρήματα, 28 Απριλίου 2002
28. Ο σισύφειος πόθος τῆς ἀθανασίας, 4 Μαΐου 2002
29. « Εὐλογημένος λαὸς » καὶ ἱεραρχική δημαγωγία, 12 Μαΐου 2002 30. Καὶ ὁ πολιτισμὸς μέγεθος τῆς στατιστικῆς;, 19 Μαΐου 2002
31. ᾿Αλήθεια, είδατε φέτος χελιδόνια;, 2 Ιουνίου 2002
32. Τὸ « ἑλληνίζειν » καὶ ὁ δῆμος τῶν παιδιῶν, 9 Ιουνίου 2002 33. Μιὰ μπάλα μὲ πάρα πολλὰ φάλτσα, 16 Ιουνίου 2002
34. « Νὰ εἶσαι ὁ ἑαυτός σου» – ἡ ὁ ἑαυτούλης σου, 23 Ιουνίου 2002
35. Ἀπὸ τὴ γιάφκα στὸν Κάφκα, 14 Ἰουλίου 2002
36. "Charmy Hellas Greece" καὶ Ἑλλαδογραικία, 15 Σεπτεμβρίου 2002
37. Τὰ πᾶμε τὰ ἁμάξια ἡ μᾶς πᾶνε;, 22 Σεπτεμβρίου 2002
38. Η θρηνώδης τέχνη της μελανογραφίας, 8 Δεκεμβρίου 2002
39. Τὸ χρῆμα εἶναι χρόνος;, 12 Ἰανουαρίου 2003
40. Δὲν ὑπάρχει Ἑλλάδα ἐκτὸς τηλεόρασης;, 26 Ιανουαρίου 2003
41. Τὰ ποιήματα καὶ ὁ πόλεμος, 9 Φεβρουαρίου 2003 42. Τὸ ἐπιχείρημα τοῦ δικαίου καὶ ἡ δύναμη, 16 Φεβρουαρίου 2003
43. « ᾿Αδίκους ἀσυνέτους πολέμους φέρετε »..., 23 Μαρτίου 2003
44. Ἡ ἀνάσταση καὶ ὁ μύθος τοῦ Ἠρός, 26 Απριλίου 2003
45. Η «μετατηλεόραση» καὶ ἡ Φωνὴ τοῦ Κυτίου, 15 Ἰουνίου 2003
46. Στὴ Χώρα τοῦ Ποτὲ μὴν πεῖς Ποτέ, 29 Ιουνίου 2003
47. Στὸ μύλο τῆς διαφήμισης, 6 Ιουλίου 2003
48. Μιὰ ἠλεκτρονικὴ ἐπιστολὴ ἀπὸ τὸν πλανητάρχη, 20 Ιουλίου 2003
49. Τὸ θέρος, τὰ δῶρα καὶ τὸ σέβας, 7 Σεπτεμβρίου 2003
50. Ἡ κουλτούρα στὸ δικαστήριο, 21 Σεπτεμβρίου 2003
51. Άμεσος καὶ ἔμμεσος πολιτισμός, 28 Σεπτεμβρίου 2003
52. Μαζικὴ ἐπικοινωνία καὶ μαζική κουλτούρα, 5 Οκτωβρίου 2003
53. Ὁ γυάλινος ὀφθαλμός, ὃς τὰ πάνθ' ὁρᾶ, 12 Ὀκτωβρίου 2003
54. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης στοὺς Ολυμπιακούς, 26 Οκτωβρίου 2003
55. Ἡ γραφὴ τοῦ δρόμου καὶ τὰ σήματά της, 9 Νοεμβρίου 2003
56. Ὁ η δραπέτης βίος » καὶ τὰ κινήματα τῆς Τύχης, 10 Νοεμβρίου 2003
57. Τὸ ἔθιμο τῆς ἀναβίωσης καὶ οἱ Ὀλυμπιακοί, 30 Νοεμβρίου 2003
58. Τὸ τατουάζ καὶ ἡ λογοτεχνία, 7 Δεκεμβρίου 2003
59. Το 2003 καὶ ἡ «αἰωνιότητα τοῦ Κακοῦ», 28 Δεκεμβρίου 2003
60. Οἱ νεόπτωχοι τοῦ χρόνου στὴν ἑορταστικὴ οὐτοπία, 4 Ιανουαρίου 2001
61. Ὁ Κλεισθένης καὶ ἡ κληρονομική δημοκρατία, 11 Ιανουαρίου 2004
62. Η «άμεση δημοκρατία» καὶ οἱ κιβδηλοποιοί, 18 Ιανουαρίου 2004
63. Αναβοσβήνοντας τὰ φῶτα στὴν ἐθνική, 25 Ιανουαρίου 2004
64. «Η φλόγα μας ἑνώνει τὸν κόσμο». Έμᾶς;, 1η Φεβρουαρίου 2004 -
65. Ὁ Πύρρων στὴ «Νέα Εποχή», 15 Φεβρουαρίου 2004
66. Ἡ «ἀπόχη τοῦ ρουσφετιοῦ» σὲ τρεῖς αἰῶνες, 20 Φεβρουαρίου 2004
67. Ἡ πολύτιμη «χαμένη» ψήφος, 7 Μαρτίου 2004 68. Ὁ ὀρθὸς λόγος καὶ οἱ πλαγιοκοπήσεις του, 28 Μαρτίου 2004
69. Ὁ ἀνορθολογισμὸς στὸν χρυσὸ αἰώνα τοῦ Λόγου, 4 Ἀπριλίου 2004
70. Οἱ θρύλοι καὶ τὰ ταξίδια στὸν Κάτω Κόσμο, 10 Απριλίου 2004
71. Ἡ Ὀλυμπιακή Φλόγα καὶ τὸ Ἅγιον Φῶς, 25 Απριλίου 2004
72. Τὸ «ναι», τὸ «ὄχι» καὶ τὸ « ναὶ μὲν ἀλλά», 2 Μαΐου 2004
73. Στὴν κλίμακα τῆς «ἐθνικῆς ποιότητας », 11 Ιουλίου 2004
74. Ἡ ἐμποδισμένη γιορτὴ τῶν Ὀλυμπιακῶν, 22 Αὐγούστου 2004
75. Ο τρίτος Ανάχαρσης στὴν Ὀλυμπία, 29 Αὐγούστου 2004
76. Οἱ οἰκοδεσπότες στὸ βλέμμα τῶν ξένων, 5 Σεπτεμβρίου 2004
77. Στὶς συμπληγάδες τοῦ «ἐπαίρω» καὶ τοῦ «ἐπαίρομαι»,
12 Σεπτεμβρίου 2004
78. Η Αγία Γραφὴ καὶ τὸ Σύνταγμα, 19 Σεπτεμβρίου 2004
79. Μόνος ἀθῶος, ὁ «Μολώχ τῆς ἀσφάλτου », 3 Οκτωβρίου 2004
80. Ὁ Βενέζης, ὁ Παλαμᾶς, ὁ Σολωμός κι ὁ Δρίμακος, 10 Οκτωβρίου 2004
81. Ἡ τερπνὴ μικροτεχνία τῶν ἀνεκδότων, 7 Νοεμβρίου 2004
82. Ο Έσδρας, ὁ Κολόμβος καὶ ὁ παλαιὸς « Νέος Κόσμος»,
14 Νοεμβρίου 2004 83. « Ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα», πανάκριβα, 21 Νοεμβρίου 2004
84. « Τοῦ Ἕλληνος ὁ τράχηλος» καὶ ἡ μοίρα, 28 Νοεμβρίου 2004
85. Τὸ τυχαῖο, τὰ αὐτονόητα καὶ τὰ ἐθνικὰ ἀφηγήματα, 12 Δεκεμβρίου 2004
86. Ἡ ὀξύτητα τοῦ χρόνου καὶ ἡ «μνημοθήκη», 19 Δεκεμβρίου 2004
87. Τὸ μετέωρο κήρυγμα τῆς φιλοξενίας, 25 Δεκεμβρίου 2004
88. Τὸ παιδὶ μὲ τὸ ταμπούρλο, 16 Ἰανουαρίου 2005
89. Παλιὲς ἱστορίες καὶ ἀνθεκτικά στερεότυπα, 6 Φεβρουαρίου 2005 ...
90. Ἡ οὐτοπία σὰν διαφημιστικὸ δέλεαρ, 13 Φεβρουαρίου 2005
91. Θεολογικό πρωτότυπο καὶ κοσμικές μεταφράσεις, 20 Φεβουαρίου 2005
92. Τὰ πάθη τῶν θεῶν καὶ τῶν ἀνθρώπων, 27 Φεβρουαρίου 2005
93. Ἡ θεότητα τῆς Εἰκόνας καὶ οἱ πιστοί της, 6 Μαρτίου 2005
94. Ἡ πλωτή Ατλαντίδα καὶ ἡ ἰδεολογία σὰν γεωγράφος, 20 Μαρτίου 2005
95. Ὁ θάνατος τῶν παλικαριών στα δημοτικά τραγούδια, 27 Μαρτίου 2005
96. Ὁ Ρήγας, ὁ Παλαμᾶς καὶ τὰ Βαλκάνια, 3 Απριλίου 2005 97. Ἡ Ἑλλάδα καὶ οἱ τουριστικοὶ μύθοι, 10 Ἀπριλίου 2005
98. Μιὰ ἄνω τελεία στὰ τραγούδια μας, Απριλίου 2005
99. Τὰ «ὄντα τῆς στιγμής» καὶ ἡ ἀνάσταση, 1η Μαΐου 2005
100. Ένα ποτάμι ποὺ δὲν εἶναι πιὰ ποτάμι, 22 Μαΐου 2005
101. Ἡ σκυτάλη τῶν δογμάτων καὶ τῶν μυθευμάτων, 29 Μαΐου 2005 102. Ἡ φαντασίωση σὰν πρώτη διαφημιστικὴ ὅλη, 12 Ιουνίου 2005
103. « Πολλές φορὲς τὴν νύκτα», στὴν ᾿Αθήνα, 26 Ιουνίου 2005
104. Νὰ «μαθαίνεις τὸ θάνατό του ἀπ' τις ἐφημερίδες...», 3 Ιουλίου 2005
105. Ἡ « Πολιτική Φυσικὴ» καὶ οἱ τυφῶνες της, 11 Σεπτεμβρίου 2005
106. Ὁ στωικὸς Κλεάνθης, ὁ Παῦλος καὶ ὁ ἐθνικὸς θεός, 25 Σεπτεμβρίου 2005
107. Ἡ ζωὴ σὰν παιχνίδι ἀντοχῆς, 9 Ὀκτωβρίου 2005
108. Τὸ « κατ' εἰκόνα καὶ καθ' ὁμοίωσιν » ἀντεστραμμένο, 16 Οκτωβρίου 2005
109. Οἱ τόνοι καὶ τὸ «πνεῦμα τῆς παραδόσεως», 30 Οκτωβρίου 2005
110. Ἡ δυσλεξία, ἡ ἀριστεροχειρία καὶ τὸ μονοτονικό, 6 Νοεμβρίου 2005
111. Μιὰ μηχανὴ ποὺ καίει δοξασίες καὶ μυθεύματα, 13 Νοεμβρίου 2005
112. ᾿Απὸ τοὺς καρεκλοκένταυρους στοὺς καναλοκένταυρους,
20 Νοεμβρίου 2005
113. Ἡ Δημοσίευση καὶ ἡ Δικαιοσύνη, 27 Νοεμβρίου 2005 114. Ἡ Σαπφώ καὶ ἡ «ἀρρώστια τοῦ χρόνου», 4 Δεκεμβρίου 2005
115. Τὸ βιβλίο καὶ τὸ σαράκι τῆς ἀνάγνωσης, 11 Δεκεμβρίου 2005
116. Ὁ Χάρολντ Πίντερ, ὁ Ἄλμπερτ Σβάιτσερ, ὁ Ὀδυσσέας Ελύτης, 18 Δεκεμβρίου 2005
117. Ἡ Τζοκόντα καὶ ἡ στατιστικὴ τοῦ χαμόγελου, 25 Δεκεμβρίου 2005
Είναι ένα πλούσιο γραπτό η Ελλάδα, ως τόπος και ως κόσμος, κι ας βιαζόμαστε καμιά φορά να τη στενέψουμε, από οκνηρία ή οίηση, από φιλαυτία ή επειδή την ταυτίζουμε άδικα με τους ολίγους που τη διοικούν από τους θεσμικούς ή και εξωθεσμικούς θώκους τους. Ας την αγαπήσουμε λοιπόν γι' αυτό που πράγματι είναι, ταπεινό πάντως ωραίο και πολύτιμο, κι όχι γι' αυτό που λένε οι παραληρηματικές (και συνήθως εμφυτευμένες) ψευδαισθήσεις μας πως είναι τάχα "ομφαλός του κόσμου" ή ό,τι άλλο μεγαλοπρεπές. Κι όταν την κρίνουμε, να μη λησμονούμε ότι οφείλουμε πρωτίστως να κρίνουμε τον εαυτό μας και να μην τον απαλλάσσουμε. Και το πιο τίμιο θα ήταν να συντάσσει την κριτική μας η αυστηρότητα της αγάπης και η δικαιοσύνη της και όχι η σνομπίστικη λογική όσων εξαπολύουν το ακυρωτικό πόρισμα "στην Ελλάδα ζεις, τι περιμένεις" ή το ανάλογό του, "αυτή είναι η Ελλάδα..."
Κάποιες πτυχές αυτού του πλούσιου γραπτού επιχείρησαν να προσεγγίσουν οι περί τις εκατόν είκοσι επιφυλλίδες του τόμου, πρωτοδημοσιευμένες στην Καθημερινή από τον Ιανουάριο του 2001 έως τον Δεκέμβριο του 2005, στην κυριακάτικη στήλη "Υποθέσεις": η Ελλάδα της ολυμπιακής παραζάλης, της τηλεοπτικής υπερβολής, των παλαιών και των νεότερων μύθων, της ιεραρχικής αδολεσχίας, της κομματικής δημαγωγίας, της ρατσιστικής φοβίας και του αμανέ ("πεθαίνουμε, πεθαίνει η γλώσσα μας, χάνεται η ταυτότητά μας" κλπ.), η Ελλάδα σε μια γειτονιά του κόσμου που πλήττεται από πολέμους, αλλά και η Ελλάδα με τις στρατηγικές της που βγάζουν γλώσσα στο χρόνο, με τον επινοητικό δήμο των παιδιών της και με τους ποιητές της, από τη Σαπφώ στον δημοτικό τραγουδιστή κι από κει στον Σολωμό, τον Παλαμά, τον Καβάφη, τον Ελύτη.
Κριτής, και πάλι, πάντοτε, ο άγνωστος αναγνώστης