ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος του διευθυντή της σειρές Προλογικό σημείωμα του συγγραφέα Προλογικό σημείωμα των μεταφραστών Η «λογική» της συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης. Εισαγωγικό δοκίμιο του Γ. Μοσχονά
Εισαγωγή
Α. Η σύγκριση
Β. Πέντε φιλελεύθερες δημοκρατίας
Γ. Διαφορετικότητα και εθνικές ιδιομορφίες
Δ. Η κοινότητα πολιτικών θεσμών
1. Ο πλουραλισμός
2. Η έκφραση των προτιμήσεων
3. Περιορισμένες εξουσίες
4. Κράτος δικαίου και συνταγματισμός
Ε. Οι σύγχρονες προκλήσεις
1. Συμμετοχή
2. Αντιπροσώπευση
3. Ταυτότητα
4. Η κρίση του Κράτους Πρόνοιας
5. Νομιμότητα και βία
ΣΤ. Η φιλελεύθερη δημοκρατία, οικουμενικό πρότυπος
Πρώτο Κεφάλαιο
Πολιτική και κοινωνία: Οι διαιρέσεις
1. Κοινωνικές τάξεις και πολιτική
11. Θρησκεία και πολιτική
Α. Η σχέση μεταξύ εκκλησιών και κράτους
Β. Η σχέση εκκλησίας και κοινωνίας
Γ. Θρησκευτικές και κοινωνικές αξίες
ΙΙΙ. Χώρος και πολιτική
Α. Τα κόμματα των μειοψηφιών
Β. Η ομοσπονδοποίηση
των εθνικών κομμάτων
Γ. Οι ιδιαιτερότητες των πολιτικών συμπεριφορών
Βιβλιογραφία
Δεύτερο Κεφάλαιο. Τα πολιτικά κόμματα.
1. Η ιδεολογία
Α. Η φιλελεύθερη οικογένεια
Β. Τα συντηρητικά κόμματα
και η άκρα δεξιά
Γ. Οι Χριστιανοδημοκράτες
Δ. Το σοσιαλιστικό φάσμα
1. Η οικονομία
2. Η πρόσβαση στην εξουσία και η άσκησή της
3. Ο διεθνισμός
Ε. Τα «χωρικά κόμματα»: τοπικά κόμματα και οικολόγοι
ΣΤ. Τα αμερικανικά κόμματα
ΙΙ . Η θεσμοποίηση και η οργάνωση των κομμάτων
Α. Η θεσμοποίηση των κομμάτων
1. Θεσμοποίηση και στερέωση
2. Η θεσμοποίηση και η θεσμική καθιέρωση
2.1. Η θετική αναγνώριση των πολιτικών κομμάτων
2.2. Η αντίστροφη όψη:
Β. Η τα απαγορευμένα κόμματα
οργάνωση των κομμάτων
1. Οργάνωση και τυπολογία των κομμάτων
2. Οργάνωση και δημοκρατία
2.1. Κόμμα-μηχανισμός και
κόμμα-εκλογική βάση
2.2. Κόμμα-μηχανισμός
και κόμμα-κυβέρνηση
2.3. Οι εσωκομματικές εντάσεις: Οι τάσεις
α. Οι ιδεολογικοί παράγοντες
β. Το χάρισμα
γ. Οι πελατειακοί παράγοντες
δ. Οι εκλογικοί παράγοντες
ΙΙΙ. Το κομματικό σύστημα
Α. Κομματικό σύστημα - κομματικά υποσυστήματα
Β. Η τυπολογία των κομματικών συστημάτων
1. Δικομματισμός ή δυοπώλιο;
2. Τα πολυκομματικά συστήματα
2.1. Τα πλουραλιστικά συστήματα
2.2. Πολυκομματισμός και κυρίαρχες θέσεις
Γ. Συγκέντρωση, κατακερματισμός, συμμαχίες
Δ. Συμπέρασμα
1. Η λειτουργία της ενσωμάτωσης και της πολιτικής κινητοποίησης
2. Η λειτουργία της οργάνωσης της εκλογικής συμπεριφοράς
3. Η στρατολόγηση του πολιτικού προσωπικού
4. Η διαμόρφωση της πολιτικής και η λήψη των πολιτικών αποφάσεων
Τρίτο Κεφάλαιο.
Οι ομάδες συμφερόντων.
1. Οι ομάδες συμφερόντων: τα οργανωτικά στοιχεία
Α. Η οργάνωση των ομάδων συμφερόντων:
Οι καταναγκασμοί της δράσης
1. Οι θεσμικές ομάδες
2. Οι συνεργατικές ομάδες
2.1. Η κυριαρχία των μεγάλων ομάδων
α. Οι εργοδοτικές οργανώσεις
β. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις
γ. Οι αγροτικές οργανώσεις
Β. Η οργάνωση συμφερόντων:
η επιρροή των αρχών
1. Οι φιλελεύθερες λύσεις: Ο καθορισμός των κανόνων του παιχνιδιού
2. Οι «συντεχνιακές» λύσεις: Ενσωμάτωση των ομάδων συμφερόντων
2.1. Η ενσωμάτωση των ομάδων συμφερό ντων στα κέντρα αποφάσεων
2.2. Η οργανωτική ενσωμάτωση: Ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό
11. Ομάδες συμφερόντων και πολιτικό σύστημα Α. Δίοδοι πρόσβασης στην εξουσία
και τη δομή του κράτους
1. Οι πιέσεις στη νομοθετική εξουσία
2. Ομάδες συμφερόντων και εκτελεστική εξουσία
3. Ομάδες συμφερόντων και εδαφική κατανομή της εξουσίας
Β. Πολιτικο-διοικητική κουλτούρα και μορφές δράσης
Γ. Το δημοκρατικό σύστημα και οι ομάδες: πλουραλισμός, ολιγαρχία ή νεοσυντεχνιασμός;
Τέταρτο Κεφάλαιο.
Ψηφοφόροι, εκλογές, αιρετοί εκπρόσωποι.
1. Οι ψηφοφόροι
ΙΙ. Τα εκλογικά συστήματα
Α. Η αρχή της ελευθερίας
1. Η μυστικότητα της ψήφου
2. Το δικαίωμα στην άρνηση
3. Η επιλογή των υποψηφίων
4. Η ελευθερία του ψηφοφόρου
Β. Η αρχή της δικαιοσύνης
1. Η δικαιοσύνη της αναλογικής εκπροσώπησης
1.1. Η αναλογική στη Γερμανία: Δίκαιη κατανομή και προσωποποίηση της εκλογής
1.2. Η ιταλική αναλογική: Μέγιστη εκπροσώπηση και κατακερματισμός
2. Οι εκλογικές περιφέρειες
2.1. Η διευθέτηση των ορίων στη Μεγάλη Βρετανία: Μια κυβερνητική υπόθεση
2.2. Η περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών: Ο βαρύνων ρόλος των δικαστών
Γ. Η αρχή της πλειοψηφίας
1. Η ανελαστικότητα της αρχής της πλειοψηφίας στη Μεγάλη Βρετανία
2. Οι Ηνωμένες Πολιτείες: Ποια πλειοψηφία;
ΙΙΙ. Βουλευτικές εκλογές και εκλογικές εκστρατείες: Επιλογή και εκλογή των υποψηφίων
Α. Οι διαδικασίες επιλογής των υποψηφίων
1. Εθνική και τοπική επιλογή
2. Ανοιχτή και κλειστή επιλογή
2.1. Οι τυπικές διαδικασίες
2.2. Πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες επιλογής
Β. Οι βουλευτές
1. Ένα σχεδόν ανδρικό μονοπώλιο
2. Η ηλικία
3. Το μορφωτικό επίπεδο
4. Η κοινωνικο-επαγγελματική προέλευση
ΙV. Θεσμοί άμεσης δημοκρατίας:
Δημοψηφίσματα και λαϊκές πρωτοβουλίες
Α. Τα δημοψηφίσματα σε εθνικό επίπεδο:
Οι περιπτώσεις της Ιταλίας και της Μεγάλης Βρετανίας
1. Η Ιταλία
2. Η Μεγάλη Βρετανία
Β. Μορφές άμεσης δημοκρατίας στη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες
1. Στη Γερμανία
2. Στις Ηνωμένες πολιτείες
2.1. Οι διαδικασίες της λαϊκής γνωμοδότησης
2.2. Απολογισμός
Πίνακες
Βιβλιογραφία
Η μακροχρόνια συγκρότηση των Κρατών-Εθνών δεν διαμόρφωσε μόνο τη στρατιωτικο-διπλωματική, την οικονομική και την πολιτισμική ιστορία της Ευρώπης. Μορφοποίησε επίσης σε μεγάλο βαθμό - και κάποιες φορές με αυταρχικό τρόπο - την εκπαίδευση και τη διδασκαλία που θα έπρεπε λογικά να διέπονται από οικουμενικά προτάγματα. Διαμέσου ειδικών προγραμμάτων ή άρρητων προτιμήσεων όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων και των πανεπιστημιακών, ευνόησαν μια "εθνική" προσέγγιση των προβλημάτων εις βάρος της συγκριτικής ανάλυσης. Το πρόβλημα ήταν βέβαια εντονότερο στα μεγάλα ευρωπαϊκά έθνη βασική μέριμνα των οποίων ήταν η εξαγωγή των μοντέλων τους και λιγότερο η κατανόηση της κατάστασης των γειτόνων τους. Ωστόσο, ακόμα και στις μικρότερες χώρες που δεν είχαν μεσσιανικές προθέσεις, η συγκριτική διάσταση της παρεχόμενης διδασκαλίας παρέμεινε σε δεύτερη μοίρα.
Η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση και, γενικότερα, η παγκοσμιοποίηση των προβλημάτων κατέστησαν αρχαϊκή την αντίληψη αυτή και ανέδειξαν τον παραλογισμό και την αναποτελεσματικότητά της. Σιγά σιγά ο όρος "πανεπιστήμιο" ξαναπαίρνει την αρχική του σημασία (σ.τ.μ. universite από τη λατινική λέξη universus που σημαίνει ολότητα, σύνολο). Στην εξέλιξη αυτή που βρίσκεται ακόμα στην αρχή συμβάλλει, μεταξύ άλλων, και η συγκριτική ανάλυση της πολιτικής. [...]
(από το προλογικό σημείωμα του συγγραφέα)
«Πρόκειται για ένα βιβλίο εναργές, συνεκτικό και πραγματικά συνεκτικό... Η ισορροπημένη, κατανοητή και περιεκτική παρουσίαση θεωρίας και πρακτικής είναι εξαιρετικά χρήσιμη για το φοιτητικό κοινό στο οποίο απευθύνεται»
West European Politics
στο εγχειρίδιο αυτό, χάρις στην άριστη δόμησή του, αποτελεί παραδειγματικό έργο»
Revue Française de Science Politique
«Το έργο αυτό είναι μία πλούσια συνθετική ανάλυση όλων των πτυχών της πολιτικής οργάνωσης των δυτικών δημοκρατιών. Πραγματεύεται, σε διαδοχικά κεφάλαια, τις πολιτικές-κοινωνικές διαιρέσεις, τα πολιτικά κόμματα, τις ομάδες συμφερόντων, τα κοινοβούλια, τον προεδρικό θεσμό και τις κυβερνήσεις, τα διοικητικά συστήματα, τα συνταγματικά δικαστήρια και τα συστήματα τοπικής εξουσίας. Ο Υ. Μeny προσφέρει, με αυτή τη μελέτη, ένα σημαντικό εργαλείο εργασίας στους φοιτητές και καλύπτει ένα μεγάλο κενό στη γαλλική συγκριτική πολιτική ανάλυσης
Revue Internationale de Droit Comparé