ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. ΓΙΑΤΙ ΜΙΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ;
ΙΙ. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΣ «ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ Ζ΄»
ΙΙΙ. ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ
Α. Τὰ δύο πρῶτα κεφάλαια
α) Οἱ διαφορὲς ἀνάμεσα στὴ μορφὴ Α' (1933) καὶ τὴ μορφὴ Β΄ (1958)
β) Οἱ διαφορὲς ἀνάμεσα στὴ μορφὴ Β΄ (1958) καὶ τὴ μορφὴ Γ' (1972)
Β. Τὸ τρίτο κεφάλαιο
Οἱ διαφορὲς ἀνάμεσα στὴ μορφὴ Α' (1965) καὶ τὴ μορφή Β΄ (1972)
ΙΝ. ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ: ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ «ΠΕΡΙΠΟΛΟΥ Ζ' Τὰ περιεχόμενα τοῦ φακέλου 1-2, ὑποφ. 1.1.: «Φυγὴ πρὸς τὰ ἐμπρὸς»
Α. Τὰ αὐτόγραφα τοῦ ἔργου
Β. Οἱ φάσεις τῆς ἐπεξεργασίας: ᾿Απὸ τὸ «γεγονός» στο αλόγου
Γ. Αδημοσίευτο ὑλικὸ γιὰ τὸν πρόλογο: Η ἰδεολογικὴ ἀφετηρία ἢ πρὶν ἀπὸ τὴν τελική σύνθεση
Δ. Αὐτοβιογραφικές σημειώσεις
Ε. Αποκόμματα ἐφημερίδων: Μιὰ πολυσυλλεκτική συγγραφική συνείδηση
α) Κείμενα ἐφημερίδων
β) Αὐτόγραφα σημειώματα
γ) Φωτογραφίες
V. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ
ΤΟ ΠΕΡΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΣ
«Η ΠΕΡΙΠΟΛΟΣ Ζ΄»
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
1. Δείγμα κριτικοῦ ὑπομνήματος (1)
2. Τὸ αὐτόγραφο τοῦ Α' κεφαλαίου τῆς Περιπόλου Ζ΄ (IV.A)
3. «Στὸ στόμιο τοῦ ἡφαίστειου. (Βραχύ “βόλ-πλανέ” – πρὶν τὸ αἷμα)» (IV.Г)
4. Αὐτοβιογραφικὲς σημειώσεις (ΙΝ.Δ)
5. Αὐτόγραφα σημειώματα (IV.Ε)
6. ᾿Αποκόμματα ἐφημερίδων: Κείμενα καὶ Φωτογραφίες (ΙV.ΣΤ)
7. ᾿Αλληλογραφία
ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΩΝ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Εἰκονογραφικὸ ὑλικό
Η ~Περίπολος Ζ΄~ συνιστά ένα νεωτερικό αντιπολεμικό αφήγημα, το οποίο δεν έχει απασχολήσει την κριτική, ενώ συνήθως απουσιάζει από μελέτες στις οποίες θα έπρεπε να συνεξετάζεται μαζί με τη λοιπή αντιπολεμική λογοτεχνία του μεσοπολέμου (Μυριβήλη, Βενέζη, Μπεράτη, Δούκα). Το αφήγημα αυτό απασχόλησε τον Σκαρίμπα επί μισό αιώνα, από το 1932, όταν πρωτοδημοσιεύτηκαν τα δύο πρώτα κεφάλαιά του στη συλλογή διηγημάτων ~Το θείο τραγί~ έως το 1977, οπότε επανεκδόθηκε αυτοτελώς, ύστερα από τη σποραδική ύφανσή του μέσα στο υλικό του μυθιστορήματος ~Φυγή προς τα εμπρός~, που πήρε και το Α΄ βραβείο μυθιστορήματος (1976).
Η γενετική έκδοση της ~Περιπόλου Ζ΄~, στην οποία προβαίνει η Νεφέλη, με την επιμέλεια της Κατερίνας Κωστίου, αποτελεί μια απόπειρα να παρουσιαστεί το κείμενο κατά τη διαδικασία γένεσής του και, συνάμα, μια βασική συγγραφική ιδιοτυπία, που συνδέει τον ιδιόρρυθμο Χαλκιδαίο με αρκετούς σημαντικούς πεζογράφους της Γενιάς του: η διαρκής επεξεργασία και δημοσίευση του ίδιου κειμένου. Παράλληλα, στην έκδοση αυτή αξιοποιείται αδημοσίευτο υλικό, σχετικό με τη συγγραφική πορεία του συγκεκριμένου έργου, από το Αρχείο του συγγραφέα, με στόχο να φωτιστεί η μέθοδος με την οποία εργαζόταν και ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκε το ανεπανάληπτο ύφος του. Ο μελετητής μπορεί να διερευνήσει την εξέλιξη του σκαριμπικού ύφους, παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται το αφήγημα αυτό, από δημοσίευση σε δημοσίευση. Η έκδοση συνοδεύεται από παράρτημα φωτογραφιών, καθώς και δύο αδημοσίευτων σχεδίων του ίδιου του συγγραφέα.
Μιὰ ἰδιαιτερότητα που συνδέει τὸν Γιάννη Σκαρίμπα μὲ σημαντικούς συγγραφεῖς τῆς Γενιὰς τοῦ 130 -ὅπου γραμματολογικά ἀνήκει, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ὁποία πολλαπλῶς ἀποκλίνει- εἶναι ἡ διαρκὴς ἐπεξεργασία τοῦ ἴδιου ἔργου, ἡ κατὰ καιροὺς ἐπίσκεψη τοῦ ἴδιου κειμένου καὶ ἡ ἐπανέκδοσή του μὲ ἄλλα λόγια, ἡ ἀγωνία γιὰ τὴν κατάκτηση προσωπικού ὕφους. Ιδιότυπη ἡ περίπτωση τοῦ Σκαρίμπα· δὲν ἀρκεῖται μό νον στὴ διαρκῆ ἐπεξεργασία ἑνὸς κειμένου καὶ στὴ δημοσίευ ση τῶν διαδοχικῶν του μορφῶν, ἀλλὰ ἐπεκτείνεται καὶ στὴ διαφορετική μετάπλαση τῆς ἴδιας ἰδέας, ἡ ὁποία ὑποστασιώνει τώρα ἕνα ποίημα, ἀργότερα ἕνα μυθιστόρημα καὶ ἄλλοτε ἕνα θεατρικό ἔργο ἢ ἕνα δοκίμιο. Ἡ ὑπέρβαση τῶν εἰδῶν καὶ τῶν γενῶν τῆς λογοτεχνίας ἀπὸ τὸν νεωτερικό πεζογράφο τοῦ Μεσοπολέμου προεξαγγέλλει τὴν ὥσμωση λογοτεχνικού, ἐπιστημονικοῦ, αὐτοβιογραφικοῦ ἢ ἄλλου ὑλικοῦ, στὴν ὁποία θὰ σκοπεύσει ἀργότερα ὁ μεταμοντερνισμός.
Η συγκριτική μελέτη τῶν διαφορετικῶν ἐκδόσεων τῶν ἔργων του, καί, παράλληλα, τοῦ ὑλικοῦ ποὺ ἀπόκειται στὸ Ἀρχεῖο του, ἔχει πολλὰ νὰ ἀποκαλύψει γιὰ τὴ δημιουρ γία τοῦ ἰδιότυπου καὶ καλὰ «κλειδωμένου» ὕφους του. Ἀνάμεσά τους, τὸ ἀντιπολεμικό διήγημα «Περίπολος Ζ΄», ποὺ ὁ συγγραφέας ἐπεξεργάζεται ἐπὶ μισὸ σχεδὸν αἰώνα (1932-1972), ἀποτελεῖ ἀντιπροσωπευτικὴ περίπτωση σύν θέτου, συγγραφικὰ καὶ εκδοτικά, ἔργου, τοῦ ὁποίου ἡ δι αμόρφωση φωτίζει τὸ ἐργαστήρι τοῦ Σκαρίμπα καί, συνά μα, τὴ δαιδαλώδη διαδρομή μιᾶς δαιμονικῆς συγγραφικῆς Ιδιοσυγκρασίας.
Λαμβάνοντας ὑπόψη τὴν ἰδιαιτερότητα τῆς μεμονωμένης ἰδιοτυπίας τοῦ Σκαρίμπα, ἡ παροῦσα ἔκδοση παρακολουθεῖ τις διαδοχικὲς μορφὲς τοῦ ἀφηγήματος «Περίπολος Ζ΄» μὲ χρονική σειρά· εἶναι, δηλαδή, τηρουμένων τῶν ἀναλογιών, «πολυκειμενική» ἢ «γενετικὴ» ἔκδοση. Παράλληλα, άξιο ποιώντας ἀρχειακὸ ὑλικὸ σχετικὸ μὲ τὸ ἀφήγημα, ἀποκαλύπτει τὴ λειτουργία τῆς πολυσυλλεκτικῆς συγγραφικῆς φύσης τοῦ Σκαρίμπα καὶ τὴ σύσταση τῆς ὑφολογικῆς του ταυτότητας.