Προλογικό σημείωμα
Εισαγωγή
Ιστορικό πλαίσιο
Καταγραφές, απογραφές και πρώιμες εκτιμήσεις
Οι τροχοί και η πορεία της διοίκησης
Το προσφυγικό ζήτημα στη δεκαετία του 1910
Η διοίκηση των ετερόδοξων και των αλλοφώνων
Ο φόβος του "εσωτερικού εχθρού"
Τοπικοί άρχοντες και εθνικοί εκπρόσωποι
Οικονομικά ζητήματα και αιτήματα
Εκπαίδευση για τις Νέες Χώρες
Επιλογή ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας
Πηγές πινάκων και γραφημάτων της έκθεσης
Πηγές εικονογράφησης
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της ελληνικής ιστορίας. Σφυρηλάτησαν την ενότητα του εθνικού φρονήματος, που είχε ισχυροποιηθεί μέσα από τις δυσκολίες του Μακεδονικού Αγώνα, και οδήγησαν στην απελευθέρωση των τουρκοκρατούμενων επαρχιών, για τις οποίες η Ελλάδα διέθετε ιστορικούς τίτλους.
Παράλληλα όμως άνοιξε το κεφάλαιο μιας άλλης ιστορίας, πιο χρονοβόρας, λιγότερο ηρωικής και ελάχιστα γνωστής: της ιστορίας της ενσωμάτωσης των Νέων Χωρών, δηλαδή της Μακεδονίας, της Ηπείρου, της Θράκης, των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, της Σάμου και της Κρήτης. Η ύψωση της ελληνικής σημαίας αποτέλεσε την αφετηρία νέων σύνθετων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών διεργασιών. Η ελληνική διοίκηση καλούνταν να δικαιώσει το έργο του στρατού και της διπλωματίας. Το καθήκον της αυτό δεν ήταν απλό ούτε εύκολο στη διεκπεραίωση.
Πρώτος στόχος υπήρξε η αποτύπωση της κατάστασης των νεοαποκτηθέντων εδαφών και των πληθυσμών τους. Ακολούθησαν διατάγματα και νόμοι που ρύθμιζαν, μεταξύ άλλων, τη φορολογία, την εκπαίδευση και τα δημόσια έργα. Ευαίσθητο ζητούμενο για τις ελληνικές αρχές υπήρξε η ουσιαστική ενσωμάτωση των ετερόδοξων και αλλόφωνων κατοίκων, με σεβασμό των ιδιαιτεροτήτων της κάθε ομάδας. Ωστόσο, δεν έλειπε η ανησυχία μήπως εξυφαίνονταν συνομωσίες μεταξύ των ομάδων αυτών και των ομόρων κρατών. Το γεγονός αυτό καθιστούσε δύσκολη υπόθεση τη διαχείριση της εσωτερικής ασφάλειας και τάξης, που επηρεαζόταν παράλληλα από τις κεντρικές εξελίξεις στην τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή. [...]