Η Οικονομική Δομή των Βαλκανικών Χωρών (15ος - 19ος αιώνας)

Εἰσαγωγικό σημείωμα: προβλήματα οἰκονομικῆς ἱστορίας τῆς Τουρκο- κρατίας

Σημειώσεις

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Ömer Lütfi Barkan

Οἱ μορφές ὀργάνωσης τῆς ἀγροτικῆς ἐργασίας στην ᾿Οθωμανική Αὐτο- κρατορία το ΙΕ΄ καί τό ΣΤ΄ αἰώνα

Οἱ δουλοπάροικοι ἀγρολῆπτες καί μερικά κέντρα ἀγροκαλλιέργειας με καθεστώς δουλοπαροικιακῆς ἀγροληψίας

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Τοποθέτηση τοῦ προβλήματος, ἔλεγχος καὶ ταξινόμηση τῶν χρησιμοποιούμενων πηγών

Α΄ Οἱ δουλοπάροικοι μισακάρηδες τῶν αὐτοκρατορικῶν ἀγροκτημάτων (has) τῆς Κωνσταντινούπολης

1. Κατάστιχο με has τοῦ ἔτους Ε/904 (1498)

2. ῾Ο κώδικας γιά τούς δουλοπάροικους μισακάρηδες ἀγρολῆπτες

Η κληρονομική μεταβίβαση τῶν δουλοπάροικων ἀγροληπτῶν Κληρονομία

Ἡ ἐνδογαμία ἀνάμεσα στους δουλοπάροικους πού ἀνήκουν στον ἴδιο κύριο 3. ῾Ο τρόπος κατανομῆς καί ἡ σύνθεση τῶν χωριῶν ποὺ εἶχαν συγκροτηθεῖ ἀπό δούλους

᾿Εξηγήσεις γιά τή σύνθεση τῶν πινάκων

4. Οἱ ἐτήσιοι λογαριασμοί τῶν χωριῶν ποὺ εἶχαν συγκροτηθεῖ ἀπὸ τοὺς

δουλοπάροικους μισακάρηδες τοῦ διαμερίσματος τῶν αὐτοκρατορικῶν κτημάτων τῆς Κωνσταντινούπολης Β΄ Οἱ δουλοπάροικοι μισακάρηδες τῶν περιχώρων τῆς Προύσας καὶ τοῦ Biga

1. Οἱ δουλοπάροικοι ενοικιαστές (kesimci kullar)

α) Οἱ σχέσεις τῆς μισακάρικης ἀγροληψίας καὶ τῆς ἐνοικίασης πού ἀ- πορρέουν από το προσωπικό νομικό καθεστώς τοῦ χωρικοῦ

β) Καθεστώς μισακάρικης ἀγροληψίας ἤ ἐνοικίασης ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ

το καθεστώς τῶν καλλιεργούμενων γαιῶν

2. Δουλοπάροικοι βουκόλοι καί «άπιστοι» βοσκοί

3. Oi ellici

4. Οἱ «ἄπιστοι» ἀμπελουργοί

Γ΄. Οἱ «kulluk» τῆς Ρωμυλίας

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Έρμηνεία τῶν γεγονότων καὶ γενικά συμπεράσματα

Δούλοι καί δουλοπάροικοι Δουλοπάροικοι καὶ κολόνοι

Κατάσταση τῶν ἀγροτῶν δουλοπαροικιακής προέλευσης στην οθωμανική

Αυτοκρατορία

Δουλοπάροικοι καὶ reaya

Σημειώσεις

Bistra A. Cvetkova

Ἡ ἐξέλιξη τοῦ τουρκικοῦ φεουδαλικού καθεστῶτος ἀπό τά τέλη του ΙΣΤ᾿ ὡς τὰ μέσα τοῦ ΙΗ΄ αἰώνα

Σημειώσεις.

Sencer Divitçioğlu

Οἰκονομικό μοντέλο τῆς Ὀθωμανικής κοινωνίας (ΙΔ΄ καί ΙΕ΄ αἰ.)

Το καθεστώς τῆς γῆς

Η οθωμανική κοινωνία ὡς ταξική κοινωνία

Η αγροτική παραγωγή

Ο φόρος ὡς ὑπερπροϊόν

Η οικονομική λειτουργία τοῦ κράτους ὁ ρόλος τῶν ἀνθρώπινων ἐπενδύσεων

Το μοντέλο τῆς ὀθωμανικής κοινωνίας

Παράρτημα

Σημειώσεις

H. H. Stahl

Ρουμανία, ΙΣΤ΄ - ΙΗ΄ αἰώνας

Α. Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗΣ ΣΤΗ ΓΗ

1. Γενικοί χαρακτήρες τῆς ἐποχῆς τῆς ὑποδούλωσης στή γῆ

2. Κατάκτηση τῶν ἐλεύθερων χωριῶν τῆς Βλαχίας

α) Μεταμφιεσμένες ἀγορές με μορφή «ἀδελφοποίησης»

β) ᾿Αγορές τῶν χωριῶν «ἀγρομερίδιο με ἀγρομερίδιο»

γ) Εξαφάνιση τῆς πρώτης σημασίας τοῦ ὅρου «ἀδελφός»

δ) Οἱ ἄμεσες ἀγορές καί οἱ κοινωνικές τους συνέπειες

ε) ᾿Αγορές ἑνιαῖες, συνολικές ἤ κατά ζώνες τῶν ἐλεύθερων χωριών 3. Στατιστική τῶν πωλήσεων που συνεπάγονται ὑπαγωγή σε κατάσταση

δουλοπαροικίας Β.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗΣ

ΣΤΗ ΓΗ

1. Το κίνημα ἀπελευθέρωσης τῶν δουλοπάροικων μὲ ἐξαγορά

2. Ἡ ἐμφάνιση τῶν ἐλεύθερων ἀκτημόνων χωρικών

. Δημογραφία και κοινωνικά καθεστώτα

3 4. Τα «καταφύγια τῶν χωρικῶν»

5. Τα χωριά με φιλική συνομολόγηση συμβολαίου 6.

᾿Ανταγωνισμοί στὸ ἐσωτερικό τῆς τάξης τῶν μπογιάρων 7. Το τέλος τῆς δουλοπαροικίας με καθήλωση στή γῆ.

8. ᾿Απελευθέρωση τῶν χωρικῶν μὲ τοὺς νόμους τοῦ Κωνσταντίνου

Μαυροκορδάτου

9. ᾿Επιδείνωση τῶν ἀγγαρειῶν καί μετάβαση στο καθεστώς τῶν urbarium Γ

. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΜΕΡΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

1. Οἱ κοινότητες τῶν χωριῶν, ὑπόβαθρο τῆς ρουμανικής κοινωνικῆς ἱστορίας

2. Το πρόβλημα τοῦ «φεουδαλισμού»

3. Το πρόβλημα τῶν «λεηλατικών κρατών»

4. Το πρόβλημα τοῦ «ἀσιατικοῦ δεσποτισμοῦ»

5. Το πρόβλημα τῆς «δεύτερης δουλοπαροικίας»

6. Εἰδικές μορφές «πρωταρχικής συσσώρευσης» τοῦ κεφαλαίου

Σημειώσεις

St. Stefanescu, D. Mioc, H. Chircă

Ἡ ἐξέλιξη τῆς φεουδαλικῆς προσόδου σε εργασία στη Βλαχία και στη Μολδαβία ἀπό τό ΙΔ΄ ως τό ΙΗ΄ αἰώνα

Σημειώσεις

Ligor Mile

Ἡ ἐπέκταση τοῦ συστήματος τῶν τσιφλικιῶν στά ἀλβανικά εδάφη (τέλη τοῦ ΙΗ΄ - ἀρχές τοῦ ΙΘ΄ αἰώνα)

Σημειώσεις

Ελένη ᾿Αντωνιάδη - Μπιμπίκου Ερημωμένα χωριά στην ᾿Ελλάδα· ἕνας προσωρινός ἀπολογισμός

1. Η τεκμηρίωση καὶ ἡ μέθοδος ἐργασίας

ΙΙ. Τα προβλήματα - μερικά προσωρινά ἀποτελέσματα Σημειώσεις

Nicolai Todorov

Όψεις τῆς μετάβασης ἀπό τό φεουδαλισμό στόν καπιταλισμό στα βαλ- κανικά ἐδάφη τῆς ᾿Οθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας

Σημειώσεις

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Traian Stoianovich

῾Ο κατακτητής ὀρθόδοξος Βαλκάνιος ἔμπορος

Σημειώσεις

José Gentil Da Silva

Ἡ οἰκονομική καί ἡ κοινωνική ἱστορία τῆς ᾿Οθωμανικῆς Αὐτοκρατο- ρίας καί τῆς Μεσογείου

Εἰσαγωγή

1. Ο Βορράς, ή κυριαρχία του καὶ οἱ προμηθευτές τους ὑπερπόντιες περιοχές, Μεσόγειος

Οἱ ἀνταλλαγές καὶ ἡ ἐπέμβαση τοῦ χρήματος

2. 3. Ἡ Μεσόγειος καί ἡ ὀθωμανική Αυτοκρατορία: ᾿Ανταλλαγές καὶ οἰκονο- μική και κοινωνική ἱστορία

᾿Αντί συμπεράσματος Σημειώσεις

Arno Mehlan

Οἱ ἐμπορικοί δρόμοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατία

1. Η δριοθέτηση τοῦ θέματος

Π. Τα θεμέλια γιὰ τὴν ἐπεξεργασία τοῦ θέματος

ΙΠΠ. Το ἐμπορικό οδικό δίκτυο

Ιν. Προϋποθέσεις για την οδική κυκλοφορία

ν. Τα μεταφορικά μέσα

VΙ. Κύριοι τρόποι χρησιμοποίησης τῶν δρόμων

VII. Οἱ φορεῖς τῆς μέριμνας για τη συγκοινωνία

VIII. Η μεταβολή τῶν συγκοινωνιακών φαινομένων

Σημειώσεις

Jorjo Tadić

Το λιμάνι τῆς Ραγούζας καὶ ὁ στόλος του στο ΙΣΤ΄ αἰώνα

Ν. Γ. Σβορώνος

Τὸ ἐμπόριο τῆς Θεσσαλονίκης το ΙΗ΄ αἰώνα

Α΄ Οἱ διακυμάνσεις τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐμπορίου Β΄ Τὸ ἰσοζύγιο τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐμπορίου

Σημειώσεις

Βασίλης Παναγιωτόπουλος

Τον ΙΗ΄ αἰώνα στην Πελοπόννησο: ἡ ἀπορρόφηση τῶν οἰκονομικῶν πό ρων καὶ τοῦ πληθυσμοῦ ἀπὸ τὴν ἀνάπτυξη τῆς γεωργίας

1. Αύξηση τοῦ πληθυσμοῦ

2. Αύξηση τῆς ἀγροτικῆς παραγωγῆς 3. Οἱ ἐπενδύσεις στη γεωργία

Σημειώσεις

Ihlan Tekeli

Οἱ θεσμοθετημένες ἐξωτερικές σχέσεις τῶν πόλεων στην Οθωμανική Αὐτοκρατορία. ᾿Εξέταση οἰκιστικῶν μοντέλων

1. Εἰσαγωγή

ΙΙ. Τεχνολογία γεωργικής παραγωγῆς ΙΙΙ. Τεχνολογία

μεταφορών

ΙV. Μοντέλα ἀπομονωμένων πόλεων στις φεουδαρχικές κοινωνίες καί μέγιστη ἔκταση τῶν πόλεων

ν. Θεωρία τοῦ γεωργικοῦ εἰσοδήματος + μοιρασιά τῆς συγκομιδῆς καί καθο ρισμός τῆς τιμῆς τῶν δημητριακών στις πόλεις

VΙ. Η κεντρικότητα στην Αὐτοκρατορία - πολεοδομική ἱεραρχία καὶ ἀπο

VII διάρθωση τοῦ περιφερειακοῦ ἐλέγχου

. Κεντρο-μετωπικό μοντέλο

VIII. Συμπεράσματα

Σημειώσεις

Halil Inaleik

῾Ο σχηματισμός κεφαλαίου στην Οθωμανική Αυτοκρατορία

Προύσα

Κωνσταντινούπολη

Αδριανούπολη Το waki (Ισλαμική δωρεά) Συμπεράσματα Σημειώσεις

Ljuben Berov

Οἱ μεταβολές τῶν τιμῶν στὸ ἐμπόριο τῆς Τουρκίας μὲ τὴν Εὐρώπη (ΙΣΤ΄-ΙΘ΄ αἰώνας)

Σημειώσεις

Σπύρος 1. ᾿Ασδραχάς

᾿Αγορές καί τιμή τοῦ σιταριού στην Ελλάδα τον ΙΗ΄ αἰώνα

Σημειώσεις

Gabriel Baer

Οἱ διοικητικές, οἰκονομικές και κοινωνικές λειτουργίες τῶν τουρκικών συντεχνιών

Εἰσαγωγή καί γενικές παρατηρήσεις

Λειτουργίες

1. Οἱ συντεχνίες σαν μέσο διοικητικής σύνδεσης

11. Συντεχνίες και φορολογία

ΙΙΙ. Ἔλεγχος μέτρων καί σταθμῶν καί ποιότητας τῶν προϊόντων

ΙV. Καθορισμός τιμῶν (narh) καὶ μισθῶν

ν. Παροχή υπηρεσιῶν καὶ ἐργασίας

V1. Προσφορά και διανομή ἀγαθῶν

VII. Δικαστικές λειτουργίες καὶ διαιτησία διαφορών

VIII. Ταμείο προνοίας καί ἀλληλοβοήθεια

ΙΧ. Κοινωνικές λειτουργίες

Συμπεράσματα

Gabriel Baer

Σημειώσεις

Μονοπώλιο καί περιοριστικές πρακτικές τῶν τουρκικών συντεχνιών Σημειώσεις

Γιώργος Βελουδῆς

οἰκονομική ἄποψη τοῦ βιβλίου: ἡ ἐκδοτική επιχείρηση τῶν

Ἡ Γλυκήδων (1670-1854)

1. Νομική ὑπόσταση καὶ οἰκονομική ἐξέλιξη τῆς ἐπιχείρησης Γλυκή

2. Τεχνικός εξοπλισμός τοῦ τυπογραφείου

3. Προσωπικό

4. Διακίνηση τοῦ βιβλίου. Βιβλεμπόριο

5. Τιμές

Σημειώσεις

ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ

Πηγές τῆς εἰκονογράφησης - συντομογραφίες