ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧVΙΙ. ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΗΓΕΜΟΝΙΕΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 17. ΚΑΙ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ. Η ΠΡΩΣΣΙΑ ΔΥΝΑΜΩΝΕΙ.
1. Οἱ γερμανικὲς ἡγεμονίες στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 17.αἰώνα.
Οἱ οἰκονομικὲς καὶ κοινωνικές συνέπειες τοῦ τρια- κονταετούς πολέμου. 618. Ἡ ἐδαφικὴ ἐπέκταση καὶ ἡ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη τοῦ Βραδεμβούργου. 621. Συγκεντρωτική διακυβέρνηση καὶ γραφειοκρα- τικὸς μηχανισμός. - 622. Τὸ ἐκλεκτοράτο τοῦ Βρα- δεμβούργου γίνεται βασίλειο τῆς Πρωσσίας.
2. Ήκοιν ωνικοοικονομικὴ καὶ πολιτικὴ ἀνάπτυξη τῆς Γερμανίας τὸ 18. αἰώνα. Ὁ ἀγώνας ἀνάμεσα στὴν Πρωσσία καὶ στὴν Αὐστρία γιὰ τὴν ἡγεμονία στὴν Κεντρικὴ Εὐρώπη.
Ἐπικρατεῖ τὸ δουλοπάροικο δίκαιο. – 626. ῾Η ἀρ- χικὴ καπιταλιστική βιομηχανία στη Γερμανία ἀνα- πτύσσεται. – 628. Τὸ γερμανικὸ ἔθνος διαμορφώνε- ται μὲ ἀργὸ ρυθμό. - 629. Το σύστημα τῆς ἴδρυ- σης μικρῶν γερμανικῶν ἡγεμονιῶν [κρατιδίων ] τὸ 18. αἰώνα. – 631. Ἡ « φωτισμένη ἀπολυταρχία » στὴν Πρωσσία τὸ 18. αἰώνα. – 636. Ὁ ἀγώνας τῆς Πρωσσίας ἐναντίον τῆς Αὐστρίας. Ὁ πόλεμος γιὰ τὴ διαδοχὴ τοῦ αὐστριακοῦ θρόνου (1740-1748).
3. Ο γερμανικός πολιτισμός. Ο διαφωτισμός.
Οἱ ἰδιομορφίες τοῦ γερμανικοῦ διαφωτισμοῦ. – 642. Τὰ θρησκευτικὰ κινήματα. – 643. Ἡ φιλοσοφία τοῦ Λάιμπνιτς. – 646. Φιλολογία. – 648. Εἰκαστικὲς τέχνες καὶ μουσική. – 651. Η θεωρία τῆς τέχνης. Βίγκελμαν. – 652. Λέσιγκ. - 655. Χέρντερ. – 657. Η φιλολογική κίνηση « Θύελλα καὶ ὁρμή ». – 658. Γκαίτε καὶ Σίλερ. – 661. Κάντ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧVΙΙΙ. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΩΝ ΑΨΒΟΥΡΓΩΝ (ΑΥ- ΣΤΡΙΑ, ΤΣΕΧΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ) ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 17. ΚΑΙ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ.
1. Αυστρία.
Ὁ οἶκος τῶν ᾿Αψβούργων ἁπλώνει τὶς κτήσεις του. -666. Η διοίκηση γίνεται συγκεντρωτικὴ καὶ ὁ κρατικός μηχανισμός γραφειοκρατικός. κρατική πολιτική. μόζεται έμποροκρατική 668. Εφαρ- 670. Το άγρο- τικό σύστημα. – 672. Η « πραγματική κύρωση ». 673. Ἡ αὐστριακὴ « φωτισμένη ἀπολυταρχία» οἱ μεταρρυθμίσεις στὸ · δεύτερο μισό 677. Πολιτισμός. τοῦ 18. αἰώνα. καὶ
2. Τσεχία.
Ἡ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη τῆς Τσεχίας στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 17. αἰώνα. – 683. Η θέση τῶν τῶν ἀγροτῶν. - 684. Ἡ ἀντίδραση τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας. – 685. Τὸ ἀντιφεουδαρχικό κίνημα. 686. Η βιομηχανική ἀνάπτυξη τὸ 18. αἰώνα. – 691. Τὰ διατάγματα τοῦ 1775 καὶ τοῦ 1781. - 691. Πολιτισμός.
3. Ουγγαρία.
Η Ουγγαρία κάτω ἀπὸ τὴν κυριαρχία τῶν ᾿Αψβούρ γων καὶ τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας. – 696. Η συνωμοσία τῶν εὐγενῶν. – 697. Οἱ κουροῦτσοι καὶ ὁ ἀγώνας τους τὴν δη καὶ τὴν 9η δεκαετία τοῦ 17. αἰώνα. – 698. Οἱ ᾿Αψβούργοι ἁπλώνουν τὴν κυριαρ χία τους σὲ ὁλόκληρη τὴν Ουγγαρία καὶ τὴν Τρανσυλ βανία. – 703. Η εξέγερση συντρίβεται. – 705. Οἱ οὔγγροι εὐγενεῖς συμβιβάζονται ·μὲ μὲ τοὺς τοὺς ᾿Αψβούργους. ᾿Αι 706. Στὴν Τρανσυλβανία ξεσπάνε ἀγροτικὲς ἐξε- γέρσεις. – 707. Αναπτύσσεται ὁ οὑγγρικὸς ἐθνικὸς πολιτισμός.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΙΧ. Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΡΕΤΣ ΠΟΣΠΟΛΙΤΑ.
H ἀγροτικὴ οἰκονομία καὶ ἡ κατάσταση τῶν ἀγρο- τῶν στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 17. αἰώνα. – 710. Οἱ πό λεις, ἡ βιοτεχνία, τὸ ἐμπόριο. – 711. Η πολιτική παρακμὴ τοῦ Ρὲτς Ποσπόλιτα. – 715. Η κοινωνι κα - οικονομικὴ ἀνάπτυξη τῆς Πολωνίας στὸ πρῶτο μισὸ τοῦ 18. αἰώνα. – 718. Οἱ ἐσωτερικοὶ πολιτικοί ἀγῶνες καὶ ἡ διεθνής θέση τοῦ Ρὲτς Ποσπόλιτα. 722. Οἰκονομικὴ πρόοδος καὶ · προσπάθειες γιὰ μεταρ ρυθμίσεις στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 18. αἰώνα. 725. H Λιθουανία ὑπάγεται στὴν κυριαρχία τοῦ Ρὲτς Ποσπό- λιτα. – 726. Ὁ πρῶτος διαμελισμὸς τοῦ Ρὲτς Πο- σπόλιτα στὰ 1772. – 729. Ο πολιτισμὸς στὸ Ρὲτς Ποσπόλιτα.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧ. Η ΑΓΓΛΙΑ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ. ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.
1. Ἡ οἰκονομικὴ κατάσταση τῆς ᾿Αγγλίας στὶς παραμονὲς τῆς βιομηχανικῆς ἐπανάστασης.
Βαθαίνει τὸ προτσὲς τῆς πρωταρχικής συσσώρευσης. – 737. ῾Η ἀγγλική βιομηχανία. – 738. Το προλεταριάτο.
2. Η πολιτικὴ ἀνάπτυξη τῆς ᾿Αγγλίας τὸ 18, αἰώνα. Ἡ ἀστική τάξη καὶ οἱ ἀριστοκράτες γαιοκτήμονες συμμαχούν. Το πολιτικό σύστημα. – 741. Οι Τόρυ καὶ οἱ Οὐίγοι. – 742. Ἡ οἰκονομικὴ καὶ κοινωνική πολιτική τῆς κυβέρνησης. – 744. Ο αγώνας τῶν Οὐ έγων γιὰ νὰ · πάρουν τὴν ἐξουσία. - 746. Ο Ουόλπολ καὶ ἡ πολιτική του. – 748.0 ἀγώνας γιὰ τὶς ἀποι κίες δυναμώνει.
3. "Αρχίζει ἡ βιομηχανικὴ ἐπανάσταση. Ἡ τεχνικὴ ἐπανάσταση καὶ ἡ νίκη τῆς παραγωγής τοῦ βιομηχανικοῦ ἐργοστασίου. – 753. Οἱ κοινωνικές συνέπειες ἀπὸ τὴ βιομηχανικὴ ἐπανάσταση.
4.Ο ταξικὸς ἀγώνας ἐντείνεται. Η πολιτική κρίση στὴν᾿ Αγγλία στὰ 1760 - 1790.
Αρχίζει τὸ ἐργατικό κίνημα. Ὁ ἀγώνας τῶν κατα- στραμμένων ἀγροτῶν καὶ τῶν βιοτεχνών. – 757. Τα πολιτικά κόμματα περνάνε κρίση. Ἡ ὑπόθεση Γουίλας. – 758. Το λαϊκό κίνημα διώκεται. – 759. Ο αγώ νας τοῦ ἱρλανδικού λαού. – 760. Η ᾿Αγγλία στα τέ λη τοῦ 18. αἰώνα.
5. Ο αγγλικός διαφωτισμός.
Φιλοσοφία. – 764. Η πολιτική οικονομία. – 772.
Δραματουργία καὶ θέατρο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΙΧ. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΑΠΟΙ- ΚΙΩΝ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡ ΤΗΣΙΑ. ΙΔΡΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ.
1. Οἱ ἀγγλικές ἀποικίες στη Βόρεια Αμερικὴ τὸ 18. αιώνα.
Ἡ ἀγροτικὴ οἰκονομία. ῾Ο ἀγώνας τῶν farmers γιὰ τὴ γῆ. – 780. Η θέση τῶν Ἰνδῶν καὶ τῶν νέγρων. - 782. Οἱ λευκοί δούλοι. – 783. Η πολιτικὴ τοῦ πε ριορισμοῦ τῆς · βιομηχανίας στὶς ἀποικίες. - 785. Δια- μορφώνεται ἡ ἐσωτερικὴ ἀγορά. – 786. Το πολιτι κὸ σύστημα στις ἀποικίες. – 786. Πῶς διαμορφώ θηκε ὁ ἀμερικανικὸς ἀμερι ἐθνικός πολιτισμός.
2. Ἡ ἀμερικανικὴ ἀστικὴ ἐπανάσταση.
Οξύνονται οἱ σχέσεις ἀνάμεσα στὶς ἀποικίες καὶ στὴ μητρόπολη. – 792. Τὸ μαζικό κίνημα ἐναντίον τοῦ φόρου γιὰ τὸ χαρτόσημο. – 796. Οἱ « Επιτροπές - Σύνδεσμοι ». - 798. Η Βοστώνη σὲ διωγμό. – Το πρῶτο Ηπειρωτικό κογκρέσο. – 800. Αρχίζει ὁ πό λεμος γιὰ τὴν ἀνεξαρτησία. – 802. Το δεύτερο "Η- πειρωτικό κογκρέσο. – 804. Η Διακήρυξη τῆς ᾿Ανε ξαρτησίας. – 806. Οἱ πολεμικὲς ἐπιχειρήσεις στὰ χρόνια 1775 - 1778. – 806. Η διεθνής θέση τῆς δη
μοκρατίας. – 810. Οἱ στρατοὶ τῶν ἐμπολέμων. 812. Τὸ πρῶτο σύνταγμα τῶν ΕΠΑ. – 813. Οἱ νέ γροι παίρνουν μέρος στὸν πόλεμο γιὰ τὴν ἀνεξαρτησία τῶν ᾿Αμερικανῶν. 814. Η τελευταία φάση τοῦ πολέμου. – 815. Ο Κορνουάλις συνθηκολογεῖ καὶ ὑπογράφεται εἰρήνη.
3. 'Εντείνεται ἡ ταξική πάλη στις ΕΠΑ ὕστερα ἀπὸ τὴν κατάκτηση τῆς ἀνεξαρτησίας.
Συνωμοσία τῶν μοναρχικῶν. – 817. Οἱ μεγαλοαστοί δυναμώνουν οἰκονομικά. – 818. Η εξέγερση τοῦ Σέις. – 819. Ψηρίζεται τὸ τὸ δεύτερο σύνταγμα καὶ σχη ματίζεται ἐθνικὴ κυβέρνηση. 821. Ο ἀμερικανι κὸς λαὺς ἀγωνίζεται γιὰ νὰ γίνει πιὸ δημοκρατικὸ τὸ δεύτερο σύνταγμα. – 823. Τὸ ἀγροτικό πρόβλημα στὴν ἀμερικανικὴ ἀστική τάξη. – 824. Τὰ ἀποτελέ σματα τοῦ ἐπαναστατικοῦ πολέμου γιὰ τὴν ἀνεξαρ τησία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧΙΙ. ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΦΕΟΥΔΑΡ- ΧΙΚΟ ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ.
1. Ἡ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη τῆς Γαλλίας τὸ 18. αἰώνα. Τὸ σύστημα τοῦ Τζὼν Λὼ καὶ ἡ ἀποτυχία του.
830. Ἡ ἀγροτικὴ οἰκονομία. Η θέση τῶν ἀγροτῶν. – 837. Ἡ ἀνάπτυξη τῆς βιομηχανίας. Ἡ καπιταλι στική μανιφακτούρα. – 839. Τὸ Παρίσι τὸ 18. αἰώ να. -839. Προσπάθειες γιὰ τὸ πέρασμα στη μηχα νικὴ ἐργοστασιακὴ παραγωγή. – 841. Τὸ ἐξωτερι κὸ ἐμπόριο. Οἱ μεταφορές. Ἡ ἐμπορικὴ πίστη.
2. Η κρίση στὴ γαλλικὴ ἀπολυταρχία.
Οἱ προνομιούχες κάστες. – 845. Ἡ ἀστικὴ τάξη, τὸ προ - προλεταριάτο καὶ οἱ ἀγρότες. – 847. Τὰ μαζικά κινήματα στὸ δεύτερο μισό τοῦ 18. αἰώνα. - 847. Η γαλλικὴ ἀπολυταρχία παρακμάζει στὸ δεύ- τερο μισὸ τοῦ 18. αἰώνα. – 850. Ἡ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τοῦ Λουδοβίκου ΙΕ΄.
3. Ο γαλλικός διαφωτισμός.
Ζὰν Μελιέ. – 856. Βολταίρος. – 859. Ζὰν Ζάκ Ρουσσώ. – 863. Οἱ γάλλοι ὑλιστές. Η « Εγκυκλο παίδεια ». – 867. Τὰ κυριότερα χαρακτηριστικὰ τοῦ γαλλικοῦ ὑλισμοῦ. – 86 868. Ὁ ἀγώνας τῶν γάλλων ὑλιστῶν ἐναντίον τῆς θρησκείας καὶ τῆς ἐκκλησίας. 870. Η στενότητα τοῦ διαφωτισμοῦ τῶν ὑλιστῶν. — Τι ἰδέα εἶχαν οἱ γάλλοι ὑλιστὲς γιὰ τὴν κοινωνία. 872. Οἱ φυσιοκράτες. – 873. Ὁ ἴσοπεδωτικὸς κομ- μουνισμὸς τοῦ Μαμπλὶ καὶ τοῦ Μορελί. – 874. Η λογοτεχνία στὰ χρόνια τοῦ διαφωτισμοῦ. Τέχνη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧΕΙΟ ΜΙΧΩΡΕΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ * ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 17. ΚΑΙ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ. 1. Ιταλία.
Η ξενική κατοχή. – 882. Τὸ ἀγροτικό σύστημα καὶ ἡ θέση τῶν ἀγροτῶν. ἐμπόριο. – 885. -884. Η βιομηχανία καὶ τὸ Οἱ προνομιοῦχες κάστες. -886. H ἀνάπτυξη τῶν καπιταλιστικῶν σχέσεων στὴ δεύτερο μισὸ τοῦ 18. αἰώνα. – 889. Η λαϊκή δυσαρέσκεια μεγαλώνει. – 892. Τὰ κράτη τῆς Ἰταλίας τὸ 18. αἰώνα. Ἡ πολιτικὴ τῆς « φωτισμένης ἀπολυταρ χίας ». 896. Οἱ πολιτικὲς καὶ κοινωνικὲς ἰδέες τῶν ἱταλῶν διαφωτιστῶν. 900. Επιστήμη. – 901. 'Η τέχνη τὸ 17. καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ 18. αἰώνα. – 906. Η τέχνη στὴν περίοδο τοῦ διαφωτισμοῦ. 2. Ισπανία.
Ἡ προετοιμασία καὶ τὸ ξετύλιγμα τοῦ πολέμου γιὰ τὴ διαδοχὴ τῆς Ἱσπανίας. – 915. Οἱ ἀγροτικὲς σχέ σεις. 917. Η κατάσταση τῆς βιομηχανίας καὶ τοῦ ἐμπορίου. – 920. Ο ρόλος τῶν ἱσπανικῶν ἀποικιῶν τῆς Ἀμερικῆς στὴν οἰκονομία τῆς Ἱσπανίας. – 920. Ἡ ἀδυναμία τῆς ἱσπανικῆς ἀστικῆς τάξης. – 921. Οἱ φεουδάρχες εὐγενεῖς. – 921. Η βλαβερὴ ἐπίδρα- ση τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας. – Οἱ ἀστοὶ διαφωτι στές. - 926. Οἱ διοικητικὲς καὶ στρατιωτικές μεταρ- ρυθμίσεις. – 928. Ἡ κυβερνητική οἰκονομική πολι- τική. – 930. Εξωτερική πολιτική.
3. Πορτογαλία.
Πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη. – 934. Η Πορ- τογαλία ἐξαρτᾶται οἰκονομικὰ ἀπὸ τὴν ᾿Αγγλία. – 935. Οἱ μεταρρυθμίσεις τοῦ Πομπάλ.
4. Ὁ παπισμὸς τὸ 17. καὶ τὸ 18. αἰώνα. Ἡ ἀντι- πολίτευση ἐναντίον τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας δυνα- μώνει.
Ἡ διεθνής σημασία τοῦ παπισμοῦ ξεπέφτει. – 941. Ὁ ἀγώνας τοῦ παπισμοῦ ἐναντίον τῶν γιανσενιστῶν καὶ τῶν ἡσυχαστῶν. – 944. Οἱ ἰησουίτες. – 947. Οἱ ἱησουίτες στὴν Παραγουάη. 949. Ἡ Ἱερὰ ἐξέ ταση. – 951. Δίκες καὶ καταδίκες « μαγισσῶν ». - 952. Ἡ ἀστικὴ ἰδεολογία γιὰ τὴν ἐλευθερία τῆς συν- είδησης τὸ 17. καὶ τὸ 18. αἰώνα. – 952. Μασονι- σμός. – 953. Ὁ ἀγώνας ἐναντίον τῶν ἰησουιτῶν.
956. Ο ρόλος τῆς ἐκκλησίας ξεπέφτει. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧΙV. ΟΙ ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ.
1. Σουηδία.
Ἡ « περίοδος τῆς ἐλευθερίας ». – 964. Φινλανδία.
2. Δανία καὶ Νορβηγία.
῾Η ἀπολυταρχία στερεώνεται στη Δανία. – 967. Οι μεταρρυθμίσεις τῆς « φωτισμένης ἀπολυταρχίας ». – 971. Ἡ ἐξωτερική πολιτικὴ καὶ ἡ διεθνής θέση τῆς Δανίας.
3. Ο πολιτισμός στοὺς σκανδιναβικούς λαούς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ XXV. ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΦΕ ΟΥΔΑΡΧΟ - ΔΟΥΛΟΠΑΡΟΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ.
1. Η κοινωνικο - οικονομικὴ ἀνάπτυξη τῆς Ρωσίας στὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 18. αἰώνα.
Ἡ ἀνάπτυξη τῆς βιομηχανίας. – 983. ῾Η ἀνάπτυξη τῆς ἐσωτερικῆς ἀγορᾶς. - 986. Εσωτερικοὶ δασμοί καὶ μονοπώλια καταργούνται. — Τὸ ἐξωτερικὸ ἐμπό ριο. – 989. Τα νοικοκυριὰ τῶν εὐγενῶν. - 991. 'Η κατάσταση τῶν ἀγροτῶν. – 995. Στὴν Οὐκρανία διαμορφώνεται δουλοπάροικο δίκαιο. - 997. "Η Λετ τονία καὶ ἡ Ἐσθονία τὸ 18. αἰώνα.
2. Τὸ πολιτικό σύστημα.
Ἡ « φωτισμένη ἀπολυταρχία ». - 1001. Η συγκρό τηση τῆς ἐπιτροπῆς γιὰ τὴν κωδικοποίηση τῆς νομο θεσίας. Ο κώδικας τοῦ 1767.
3. Η διεθνής θέση τῆς Ρωσίας ἀπὸ τὰ 1750
Ἡ ἔνωση τῆς Λευκορωσίας μὲ τὴ Ρωσία. -1007. ῾Ο πόλεμος ἀνάμεσα στην Τουρκία καὶ στὴ Ρωσία ἀπὸ τὰ 1768 ὣς τὰ 1774.
4. Ὁ ἀγροτικὸς πόλεμος μὲ ἀρχηγὸ τὸν Αἰμ. Που- γκατσόφ.
Κάτω ἀπὸ ποιές συνθήκες ξέσπασε ὁ ἀγροτικὸς πό- λεμος. – 1012. Πῶς ξέσπασε τὸ κίνημα τοῦ Που- γκατσόφ. – 1016. Ὁ Πουγκατσόφ στὸν Οὐράλη καὶ στὴν περιοχὴ τοῦ Βόλγα. – 1019. Οἱ ἰδιομορφίες τοῦ ἀγροτικοῦ πολέμου 1773 - 1775.
5. Ἡ ἐσωτερικὴ καὶ ἡ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῆς κυ- βέρνησης ὕστερα ἀπὸ τὸν ἀγροτικὸ πόλεμο.
Στερεώνεται ὁ διοικητικὸς καὶ ἀστυνομικός μηχανι- σμός. – 1022. Ο « χάρτης παραχωρήσεων στις πό λεις ». 1024. Διπλωματία καὶ πόλεμοι. – 1026. Δυναμώνουν οἱ σχέσεις τῆς Ρωσίας μὲ τοὺς λαοὺς τῆς Υπερκαυκασίας.
6. Οἱ φιλελεύθερες ιδέες στὴ Ρωσία. Ὁ πρῶτος ρῶσος ἐπαναστάτης Ραντίστσεφ.
Τὸ δουλοπάροικο σύστημα κατακρίνεται. – 1031. Ο Ν. Ι. Νόβικοφ καὶ καὶ ἡ πολιτικο – κοινωνική σάτιρα.
Ὀ πρῶτος ρώσος ἐπαναστάτης στοχαστής Α. Ν. Ραντίστσερ.
7. Οἱ ἐπιστῆμες καὶ ὁ πολιτισμός στη Ρωσία στο δεύτερο μισό τοῦ 18. αἰώνα.
* Αναπτύσσονται ἡ ἐπιστήμη καὶ ἡ τεχνικὴ μόρφωση. 1042. Η λαϊκή δημιουργία. – 1043. Τέχνη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΧΧVΙ. Η ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ 12. ΚΑΙ ΤΟ 18. ΑΙΩΝΑ.
Γενικά χαρακτηριστικὰ στὴν ἀνάπτυξη τῆς φυσικής ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνικῆς τὸ 17. καὶ τὸ 18. αἰώνα. 1054. Η ανάπτυξη τῆς τεχνικής. - 1057. Η έπι στημονική έρευνα ὀργανώνεται μὲ καινούργιους τρό πους. - 1060. Νεύτων. – 1062. Οἱ ἐπιστημονικὲς ἀπόψεις τοῦ Λομονόσοφ. 1063. Ἡ ἀνάλυση τῶν ἀπειροελαχίστων καὶ ἡ μαθηματικὴ ἐπιστήμη. – 1065. Τὸ ἀστρονομικό σύστημα τοῦ Λαπλάς. – 1066. Η θεωρία γιὰ τὸ γιὰ τὸ ὅτι τὸ ἡλιακό σύστημα καὶ ὁλόκλη ρο τὸ σύμπαν μεταβάλλονται. – 1067. Ἡ ἀνάπτυξη τῆς θεωρίας γιὰ τὰ ἀέρια καὶ ἡ θεωρία γιὰ τὴ θερμό τητα. - 1068. Η θεωρία γιὰ τὸ φῶς. – 1069. Η θεωρία γιὰ τὸν ἦχο. - 1070. Οἱ ἀνακαλύψεις στὸν κλάδο τοῦ ἠλεκτρισμοῦ. – 1072. Ἡ ἀνάπτυξη τῆς χημείας. – 1075. Γεωλογία. - 1079. Οἱ ἐπιτυχίες στη βιολογία. – 1084. Η έμβρυολογία.
Χρονολογικός πίνακας.
Κατάλογος τῆς κυριότερης βιβλιογραφίας καὶ τῶν πηγών.
Ευρετήριο κυρίων ὀνομάτων.
Ευρετήριο γεωγραφικῶν καὶ ἐθνικῶν ὀνομάτων.
Κατάλογος τῶν χαρτών.
Κατάλογος τῶν ἐγχρώμων εἰκόνων.
Πίνακας τῶν εἰκόνων στὴν ἀρχὴ καὶ στὸ τέλος τῶν κεφαλαίων.