Οι συγγραφείς του έργου κατά ενότητες
Κατάλογος πινάκων, χαρτών και φωτογραφιών
Βραχυγραφίες
Προλεγόμενα
Εισαγωγή
1. Συνοπτική ιστοριογραφική θεώρηση
2. Περιοδολόγηση
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΕΣ ΣΤΙΣ ΡΩΣΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕ΄ ΑΙΩΝΑ ΩΣ ΤΟ 1917
Πρώτο κεφάλαιο
Οι παλαιότερες ελληνικές εστίες στη Μοσχοβία και την Κριμαία
Δεύτερο κεφάλαιο Ελληνικοί εποικισμοί στη "Νέα Ρωσία" και την Κριμαία (τέλη 18ου- αρχές 19ου αι.)
Τρίτο κεφάλαιο Οι πρώτες μετοικεσίες στην Υπερκαυκασία (τέλη 18ου-αρχές 19ου αι.)
Τέταρτο κεφάλαιο Μετοικεσίες των Ελλήνων του Πόντου προς τις χώρες του Καυκάσου (1829-αρχές 20ού αι.)
Πέμπτο κεφάλαιο Δημογραφικές εξελίξεις στο ελληνικό στοιχείο των ρωκτικών χωρών από τα τέλη του 19ου αι. ως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Έκτο κεφάλαιο
Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Έλληνες της Ρωσίας και του Πόντου (1914-1918)
Έβδομο κεφάλαιο Η τσαρική πολιτική έναντι των εθνοτήτων και η οργάνωση των Ελλήνων
Όγδοο κεφάλαιο Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος στη Ρωσία (1905-1917)
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΜΕΤΟΙΚΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΙ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (1917-1990)
Πρώτο κεφάλαιο
Η Επανάσταση και οι Έλληνες της Ρωσίας: "Ανταπόκριση" και πρώτις αντιδράσεις
Δεύτερο κεφάλαιο
Ανασύνταξη και οργάνωση των Ελλήνων στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια (1917-1918)
Τρίτο κεφάλαιο
Ο αγώνας για την κυριαρχία στην Υπερκαυκασία και η "έξοδος" των Ελλήνων (1917-1921)
Τέταρτο κεφάλαιο
Ο ξεριζωμός των Ελλήνων της Νότιας Ρωσίας (1917-1919)
Πέμπτο Κεφάλαιο
Η αναζωπύρωση του μεταναστευτικού πυρετού και η αποκατάσταση των ελληνο-σοβιετικών σχέσεων (1921-1928)
Έκτο κεφάλαιο
Η σοβιετική πολιτική έναντι των εθνοτήτων της ΕΣΣΔ: Θεωρία και πράξη
Έβδομο κεφάλαιο
Η θέση των Ελλήνων στη δεκαετία του 1920: Εθνικά, πολιτικά, πολιτιστικά και κοινωνικά ζητήματα
Όγδοο κεφάλαιο
Εκδοτική και εκπαιδευτική δραστηριότητα των Ελλήνων της Σοβιετι κής Ένωσης (1921-1935)
Ένατο κεφάλαιο
Η κολλεκτιβοποίηση και το νέο κύμα των επαναπατρισμών στην Ελλάδα (1929-1935)
Δέκατο κεφάλαιο
Αναζητώντας ασφάλεια και παραγωγικότητα στη διοικητική αυτονο μία: "Ελληνικές περιοχές" (Raiony) και "ελληνικά κολχός"
Ενδέκατο κεφάλαιο
Η τραγική τριετία: Εκτοπισμοί και διώξεις των Ελλήνων στα 1936- 1938
Δωδέκατο κεφάλαιο Από τη μια τραγωδία στην άλλη: Εκτοπισμοί των Ελλήνων στα 1941- 1949 431
Δέκατο τρίτο κεφάλαιο
Η αποσταλινοποίηση, η "χρουστσοφική παρένθεση" και οι Έλληνες της ΕΣΣΔ
Δέκατο τέταρτο κεφάλαιο Από την "περεστρόικα" στην Κοινοπολιτεία: Ο Ελληνισμός της ΕΣΧΑ στα 1985-1991
Επίλογος
Τέλος της διαδρομής ή αφετηρία μιας νέας;
Πηγές και βιβλιογραφία
Παράρτημα
Πίνακες
Διαγράμματα
Περιλήψεις
Ελληνική
Αγγλική
Ρωσική
Χάρτες
Φωτογραφίες
Ευρετήριο
Στόχος της συλλογικής αυτής έρευνας είναι η μελέτη των μετοικεσιών των Ελλήνων προς τις ρωσικές χώρες, ιδιαίτερα προς τη νότια Ουκρανία, τη νότια Ρωσία, το βόρειο Καύκασο και την Υπερκαυκασία κατά τον 18ο, 19ο και 20ο αιώνα. Εξετάζονται επίσης οι σημαντικότερες μαζικές μετακινήσεις τους μέσα στα όρια της ρωσικής και της σοβιετικής επικράτειας, τόσο της τσαρικής εποχής (που οφείλονταν σε οικονομικά και κοινωνικά αίτια) όσο και εκείνες που προκλήθηκαν με τους αναγκαστικούς εκτοπισμούς (1936-1938, 1941-1953) της σταλινικής περιόδου. Εξιστορούνται παράλληλα και οι αλλεπάλληλες "παλινοστήσεις" των Ελλήνων της ΕΣΣΔ προς την Ελλάδα , προπάντων κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, αλλά και οι προσπάθειες τους να συσπειρωθούν σε ποικίλες θρησκευτικές , εθνοτικο- κοινοτικές, πολιτιστικές ,κομματικές κ.ά. συσσωματώσεις, ώστε να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα και τους ιδεολογικούς δεσμούς με τον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο και το εθνικό κέντρο. Η έρευνα στηρίχτηκε στην αξιοποίηση ελληνικών , ρωσικών , ουκρανικών , γεωργιανικών και δυτικών βιβλιογραφικών δεδομένων, των διαθέσιμων κατά την εποχή της έρευνας αρχειακών πηγών (ελληνικών και ξένων) και σε προφορικές μαρτυρίες.