ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΟΥΤΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α. ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΠΟΛΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΣΕΡΒΙΚΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
Β. ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1916-ΙΟΥΛΙΟΣ 1917)
1) Η περίπτωση της Δράμας
2) Η περίπτωση της Καβάλας
3) Η περίπτωση των Σερρών-Σιδηροκάστρου
Γ. Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΑΙΟΙ ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΌ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ 1917-1918)
1) Η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της ενιαίας κυβέρνησης Βενιζέλου με τις Κεντρικές Δυνάμεις
2) Οι βίαιοι εκτοπισμοί στη Βουλγαρία
3) Η διεθνοποίηση του ζητήματος των εκτοπισμών από την κυβέρνηση Βενιζέλου (1918)
Δ. Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΊΑΣ
ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ [ΕΓΓΡΑΦΑ] ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ [ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ]
Τη διετία 1916-1918 οι βουλγαρικές κυβερνήσεις επιδόθηκαν σε έναν συστηματικό αφελληνισμό της Ανατολικής Μακεδονίας επιδιώκοντας την εξάλειψη του ελληνικού στοιχείου, ώστε να ενσωματώσουν ευκολότερα τις περιοχές αυτές στη μεγάλη Βουλγαρία που ονειρεύονταν να δημιουργήσουν. Είχαν την υποστήριξη των Αγγλογάλλων, οι οποίοι με τη συγκατάθεση του Ελευθέριου Βενιζέλου εγκατέστησαν μια ιδιότυπη δικτατορία στην Ελλάδα πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα αποκόμιζαν τεράστια κέρδη από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η βουλγαρική κυβέρνηση ήθελε να μετακινήσει βίαια τους Έλληνες στη Βουλγαρία· ο στόχος ήταν να εκδιωχθεί όλος ο ανδρικός πληθυσμός των ηλικιών 17-60 και η περιοχή να εποικιστεί από Βούλγαρους. Οι πόλεις είχαν ερημώσει, ο πληθυσμός πέθαινε κατά εκατοντάδες καθημερινά, οι αρμόδιοι των ελληνικών κυβερνήσεων αντιμετώπιζαν με αβελτηρία την απώλεια χιλιάδων αθώων και, αν δεν έληγε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ίσως να είχε επιτευχθεί ο στόχος των βορείων γειτόνων μας.
Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που διαπράχθηκαν τούτη την περίοδο είχε πολιτιστικό χαρακτήρα και αφορούσε την αρπαγή πολύτιμων θησαυρών. Η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών συνεργάστηκε με έναν Τσέχο τυχοδιώκτη δημοσιογράφο, τον Βλαδιμίρ Σις, ο οποίος εντόπισε στη Μονή Εικοσιφοίνισσας του Παγγαίου μια σειρά από πολύτιμα κειμήλια. Όταν έγινε γνωστή η ανακάλυψή τους, οι κομιτατζήδες παραστρατιωτικοί λεηλάτησαν καταστρέφοντας ένα από τα παλιότερα μοναστήρια της Ελλάδας – ανάμεσα στα άλλα πήραν αρχιερατικά άμφια χρυσοποίκιλτα, εγκόλπια με πολύτιμους λίθους της Σιβηρίας, εικόνες αρχαίες θαυμάσιας τέχνης μαργαριτοποίκιλτες, ολόχρυσες, επίχρυσα δισκοπότηρα, άγια λείψανα με τα αργυρόδετα κιβώτιά τους, χειρόγραφα του 9ου, 11ου και 12ου αιώνα, ένα υπόμνημα προς Ματθαίον του Ιωάννου Χρυσοστόμου, χρήματα, φλουριά, σιγγίλια, πατριαρχικά, σουλτανικά φιρμάνια, ομόλογα, συμβόλαια κι οτιδήποτε πολύτιμο είχε σωρευτεί ανά τους αιώνες στο μοναστήρι.