ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Προλογικές σκέψεις

Βοηθήματα για άμεση και γενική ενημέρωση

Α. Ο ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ

Ο όρος "Μεσαίωνας" και η χρονολογική - γεωγραφική διάρ θρωση της μεσαιωνικής ιστορίας

Ο όρος

Βιβλιογραφική σημείωση

Η αρχή του Μεσαίωνα

Το τέλος του Μεσαίωνα

Βιβλιογραφική σημείωση

Η γεωγραφική περιοχή

2. Κυριότερα συνθετικά έργα

3. Πηγές και μεσαιωνολογικές έρευνες

17ος-18ος αιώνας

19ος-20ός αιώνας

4. Τυπολογία των πηγών

Βιβλιογραφική σημείωση

5. Η σημασία του Μεσαίωνα σήμερα

Η εθνολογική διαμόρφωση των λαών στον Μεσαίωνα

Η θεωρία του Η. Pirenne και η ενότητα του μεσαιωνικού κόσμου Η πολιτιστική κληρονομιά σε σχέση με το παρόν Οι "σκοτεινοί αιώνες" και η σημερινή επιστημονική αντίληψη για τον

Μεσαίωνα

Βιβλιογραφική σημείωση

Β. ΑΦΗΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΜΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ "ΒΑΡΒΑΡΩΝ

1. Η ενότητα του Κράτους

2. Οι εγκαταστάσεις των "βαρβάρων"

3. Σχέσεις Ρωμαίων - "βαρβάρων"

4. Οι μεγάλες επιδρομές

5. Τα γερμανικά βασίλεια

6. Οι άλλοι "βάρβαροι"

7. Αποτελέσματα

8. Μάταιες προσπάθειες για την επανίδρυση της Αυτοκρατορίας

Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΙΚΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ

1. Τα νέα κοινωνικά και δημογραφικά στοιχεία

2. Η αστική ζωή των "βαρβάρων"

3. Η διοικητική και πολιτική οργάνωση του Κράτους Ο θεσμός της βασιλείας Επιβίωση ρωμαϊκών θεσμών και ο γερμανός κόμης Νέα πρόσωπα και νέοι θεσμοί Το πρόβλημα της "λαϊκής" εκπροσώπησης

4. Νομοθεσία και κοινωνία των Γερμανών Ο Ρωμαίος και ο βάρβαρος απέναντι στον νόμο Διαφορετικός τρόπος απονομής της δικαιοσύνης Ο γάμος και η οικογένεια

5. Η πνευματική και καλλιτεχνική ζωή στην εποχή των "βαρβάρων"

Η λατινική παιδεία Η πρωτοτυπία της λογοτεχνίας Ο παραγκωνισμός της ελληνικής γλώσσας και παιδείας Η μικροτεχνία των "βαρβάρων" Τα γνωρίσματα της βαρβαρικής μικροτεχνίας Οι επιδράσεις στη βαρβαρική μικροτεχνία Η σημασία της παρουσίας των Γερμανών στην Ευρώπη Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΚΑΡΟΛΙΔΕΙΑ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ Η ΠΑΠΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

1. Φράγκοι και πάπες

2. Οι Καρολίδες

3. Η ίδρυση του “παπικού κράτους"

4. Ο Καρλομάγνος

Οι εδαφικές προσαρτήσεις

Οι συνέπιας από τις προσαρτήσεις

5. Φεουδαλική διάρθρωση

6. Η σημασία της στέψης του Καρλομάγνου (800)

Πάπας και Καρλομάγνος Χριστούγεννα του 800 στη Ρώμη Οι όροι "αυτοκράτωρ" και αυτοκρατορία Οι επιφυλάξεις του Εγινάρδου Καρλομάγνος και Βυζάντιο

7. Διοικητική και πολιτιστική οργάνωση του κράτους του Καρ

λομάγνου Διοίκηση και δικαιοσύνη

Η καρολίδεια Αναγέννηση Η μίμηση και οι εκπρόσωποί της

Το πρόβλημα της εκκλησιαστικής παιδείας Επιτυχία ή αποτυχία,

18. Διαμελισμός του κράτους του Καρλομάγνου Τα νέα κράτη

9. Αποδυνάμωση ιδεών και θεσμών

10. Η οικονομική ζωή

11. Σύγκριση δυτικού, βυζαντινού και μουσουλμανικού κόσμου Η βυζαντινή Ανατολή Ο μελαμικός κόσμος Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ТЕТАРТО

ΟΙ ΝΕΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ (9ος-10ος αι.)

1. Οι επιδρομείς

Οι Ούγγρος

Οι Σαρακηνοί

Οι Νορμανδοί

2. Τα αποτελέσματα των επιδρομών Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΟΙ ΦΕΟΥΔΑΛΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

1. Η διαμόρφωση του συστήματος

2. Στη βόρεια Γαλλία

3. Σύγκριση του φεουδαλικού συστήματος ανάμεσα στη βόρεια Γαλλία και στη γερμανική αυτοκρατορία

Στον πολιτικό τομέα

Στην κοινωνική δομή
Ο θεσμός του εππότη

4. Στην Ιταλία

5. Στην Αγγλία

Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ЕКТО ΤΑ ΝΕΑ ΚΡΑΤΗ, Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

1. Η νέα γερμανική αυτοκρατορία Η αυτοκρατορική ιδέα χωρίς πολιτικό αντίκρισμα Ο ρεαλισμός των διαδόχων

2. Κρίσεις και διαπιστώσεις για τη "renovatio"

3. Το βασίλειο της Γαλλίας.

4. Η εξάπλωση των Νορμανδών στην Ιταλία Το νόθο φεουδαλικό σύστημα

5. Η νορμανδική Αγγλία Αναδρομή στο παρελθόν (10ος-11ος αι.) Οι Νορμανδοί του Γουλιέλμου του "Κατακτητή"

6. Αύξηση του πληθυσμού στην Ευρώπη και ανάπτυξη του εμπορίου Δημογραφικές διαπιστώσεις

Το εμπόριο και τα εμπορικά ρεύματα

Οι εμπορικές πόλεις

7. Η παπική Εκκλησία και οι διεθνείς σχέσεις Μεταρρυθμιστικές προσπάθειες Η έριδα περί της περιβολής Το παπικό γόητρο Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (11ος-13ος αι.)

1. Η ενίσχυση της παπικής εξουσίας Τα νέα θρησκευτικά τάγματα

2. Η τάξη των ιπποτών

3. Η γεωργία και το διεθνές εμπόριο Η νέα μορφή του εμπορίου

4. Το Βυζάντιο και η Δύση

5. Η πολιτική του Βαρβαρόσσα Η παρουσία του Φρειδερίκου Α΄ Η αποτυχία στην Ιταλία Η αποτυχία στη Γερμανία

Οι διάδοχοι του Φρειδερίκου Α'

6. Η ιταλική αυτοκρατορία του Φρειδερίκου Β΄

7. Η πολιτική εξασθένηση της Γερμανίας και της Ιταλίας

Η κατάσταση στη Γερμανία

Η κατάσταση στην Ιταλία

8. Οι φεουδαλικές μοναρχίες της Αγγλίας και της Γαλλίας

Η αγγλική μοναρχία

Η γαλλική μοναρχία

Η σύγκρουση με την Αγγλία

Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ

1. Ο Ιννοκέντιος Γ΄ (1198-1216)

Η ΠΑΠΙΚΗ ΘΕΟΚΡΑΤΙΑ

2. Ο πάπας και η γερμανική αυτοκρατορία Η παρέμβαση του πάπα Η αμετάκλητη απόφαση

3. Ο πάπας και ο αγγλο-γαλλικός πόλεμος (1203-1204) Ειρήνη και πόλεμος κατά την αντίληψη του πάπα

4. Ο πάπας ως μονάρχης των χριστιανικών κρατών Το φεουδαλικό οικοδόμημα της Αγίας Έδρας

5. Η σταυροφορία κατά των Αλβιγηνών και οι συνέπειές της

6. Ο έλεγχος της σκέψης και τα θρησκευτικά τάγματα

Τα "επαιτικά" τάγματα

Οι Φραγκισκανοί

Οι Δομινικανοί

7. Η Ιερά Εξέταση

Οι ιεροεξεταστές Τα αποτελέσματα Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ

. Η ίδρυση των πανεπιστημίων 1

Οι πρώτοι πανεπιστημιακοί πυρήνες Στο Παρίσι Στην Τουλούζη Στην Ιταλία Στην Ισπανία

Η παρουσία Δομινικανών και Φραγκισκανών στα πανεπιστήμια

2. Οι νέες προοπτικές της χριστιανικής σκέψης

Οι διάδοχοι του Φρειδερίκου Α'

6. Η ιταλική αυτοκρατορία του Φρειδερίκου Β΄

7. Η πολιτική εξασθένηση της Γερμανίας και της Ιταλίας

Η κατάσταση στη Γερμανία

Η κατάσταση στην Ιταλία

8. Οι φεουδαλικές μοναρχίες της Αγγλίας και της Γαλλίας

Η αγγλική μοναρχία

Η γαλλική μοναρχία

Η σύγκρουση με την Αγγλία

Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ

Η ΠΑΠΙΚΗ ΘΕΟΚΡΑΤΙΑ

1. Ο Ιννοκέντιος Γ΄ (1198-1216)

2. Ο πάπας και η γερμανική αυτοκρατορία

Η παρέμβαση του πάπα

Η αμετάκλητη απόφαση

3. Ο πάπας και ο αγγλο-γαλλικός πόλεμος (1203-1204) Ειρήνη και πόλεμος κατά την αντίληψη του πάπα

4. Ο πάπας ως μονάρχης των χριστιανικών κρατών Το φεουδαλικό οικοδόμημα της Αγίας Έδρας 5. Η σταυροφορία κατά των

Αλβιγηνών και οι συνέπειές της 6. Ο έλεγχος της σκέψης και τα θρησκευτικά τάγματα

Τα "επαιτικά" τάγματα Οι Φραγκισκανοί

Οι Δομινικανοί

7. Η Ιερά Εξέταση

Οι ιεροεξεταστές

Τα αποτελέσματα

Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ

1. Η ίδρυση των πανεπιστημίων

Οι πρώτοι πανεπιστημιακοί πυρήνες

Στο Παρίσι

Στην Τουλούζη

Στην Ιταλία

Στην Ισπανία

Η παρουσία Δομινικανών και Φραγκισκανών στα πανεπιστήμια

2. Οι νέες προοπτικές της χριστιανικής σκέψης

Αριστοτέλης και παπική Εκκλησία Ο θρίαμβος του αριστοτελισμού Το άλυτο πρόβλημα

3. Καινούργιες τάσεις στο δεύτερο μισό του 13ου αι.

4. Οι αγώνες του πανεπιστημίου του Παρισιού εναντίον της παπικής Εκκλησίας (1252-1257) Οι ενδοπανεπιστημιακές αντιθέσεις Η σύγκρουση με τον πάπα

Η επιβολή της παπικής βούλησης

5. Η πανεπιστημιακή αυτονομία στο Παρίσι Η σχολή των "τεχνών" Τα "έθνη", οι πληρεξούσιοι και ο ρέκτορας Η διοικητική οργάνωση του πανεπιστημίου

6. Η πανεπιστημιακή αυτονομία στην Οξφόρδη

7. Η πανεπιστημιακή αυτονομία στη Μπολόνια

8. Η προσπάθεια του (αγίου) Θωμά του Ακινάτη Το συγγραφικό έργο του Ακινάτη

9. Ο αβερροϊσμός

10. Η φραγκισκανική σχολή στην Οξφόρδη και ο Ρογήρος Βάκων Η σπουδαιότητα της εμπειρίας Ο Βάκων και το "μανιφέστο" του Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ

ΡΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΟΤΘΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

1. Γενικές παρατηρήσεις

2. Ο ρωμανικός ρυθμός

3. Ο γοτθικός ρυθμός

Αστοί και καθεδρικοί ναοί Βιβλιογραφική σημείωση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ (14ος-15ος αι.)

1. Η ευρωπαϊκή κρίση

2. Τα δημογραφικά προβλήματα και ο “μαύρος θάνατος" Η γεωργική παραγωγή Η πανούκλα

3. Κοινωνική και οικονομική οργάνωση

Τα νέα διακινούμενα προϊόντα

Τα καινούργια καράβια

Καινοτομίες στις εμπορικές συναλλαγές Κοινωνικές συνέπειες από την οικονομική ανάπτυξη

4. Η αγροτική ζωή Οι μετασχηματισμοί στην ύπαιθρο Αγροτικές εξεγέρσεις

5. Η αστική δραστηριότητα

Οι συνέπειες από την επιρροή των αστών στην ύπαιθρο

6. Πολιτιστικά και καλλιτεχνικά ρεύματα

7. Πολιτικά και στρατιωτικά γεγονότα

Η πολιτική κατάσταση

Ο γερμανικός κόσμος

Η κρίση στην παπική Εκκλησία

Η ενίσχυση της Κοινότητας και των πόλεων

Οι πόλεμοι

Βιβλιογραφική σημείωση

Κατάλογος εικόνων και χαρτών.