Απολογία Σωκράτους

Την προσωπικότητα και τις φιλοσοφικές απόψεις του δασκάλου του ο Πλάτωνας θα μνημειώσει στους σωκρατικούς διαλόγους του, με πρωταγωνιστή τον φιλόσοφο της αγοράς και των δρόμων. Τη ζωή του και τον άδικο αλλά ηθικά ηρωικό θάνατό του παρουσιάζει στην Απολογία του, ένα μη διαλογικό κείμενο, στο οποίο ο Σωκράτης επιχειρεί να αναιρέσει τις κατηγορίες του Ανυτου, του Μέλητα και του Λύκωνα ότι είναι ασεβής προς τους θεούς και εισάγει «καινά δαιμόνια» στην πόλη και ότι με τη διδασκαλία του διαφθείρει τους νέους. Γραμμένη το 397 ή το 396 π.Χ., η Απολογία Σωκράτους του Πλάτωνα παρουσιάζει, σε πρώτο πρόσωπο, τον Σωκράτη να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Μαζί με την Απολογία του Ξενοφώντα αποτελούν την απαρχή μιας ολόκληρης φιλολογικής παράδοσης για τη δίκη του Σωκράτη, θέμα επίσης των διαλόγων Ευθύφρων, Φαίδων και Κρίτων. Ο Κρίτωνας στον ομώνυμο διάλογο επισκέπτεται τον Σωκράτη στη φυλακή και προσπαθεί να τον πείσει να δραπετεύσει. Αναφέρεται στους φίλους του που θα τον χάσουν, στα παιδιά του που θα μείνουν ορφανά, στην αδικία που του έγινε. Σε έναν διάλογο περί δικαιοσύνης, ο Σωκράτης εξηγεί στον φίλο του ότι η απόδρασή του θα ήταν αντίθετη στο δίκαιο, γιατί δεν ήταν οι νόμοι που τον αδίκησαν αλλά οι άνθρωποι. Αυτή η φιλολογική παράδοση, οι απόψεις και η στάση του Σωκράτη σε ζητήματα δικαίου και ηθικής, θα ασκήσει μεγάλη επίδραση στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Οπως σχολιάζει ο κλασικός φιλόλογος Αλμπιν Λέσκι, «από τη μορφή του Σωκράτη μπροστά στο δικαστήριο και στις ώρες του θανάτου του ξεκίνησε η τεράστια επίδραση επάνω στην πνευματική παράδοση της Δύσης».